AMSTERDAM De vooruitzichten voor de binnentankvaart zijn positief, maar uitdagend. De hoeveelheid vervoerde olie(producten) blijft stabiel. Groei wordt verwacht in het vervoer van chemische producten, ook LNG is een groeimarkt, maar nog erg klein. Ook kan de tankvaart een rol spelen in het vervoer van duurzame alternatieven voor fossiele brandstoffen.

Volgens sector econoom Madeline Buijs van ABN-AMRO bepaalt een aantal sectoren de toekomst van de tankvaart. ‘De ontwikkeling van de olieprijs is belangrijk voor de tankvaart. Circa 55% van de vervoerde natte bulk is ruwe olie of olieproducten. De binnenvaart vervoert vooral de geraffineerde producten zoals stookolie, diesel en benzine. De olieprijs ontwikkelde zich de afgelopen jaren volatiel. Vooral de prijsdaling in 2014 valt op. De olieprijs ligt sinds begin 2015 op een veel lager niveau dan de jaren ervoor. We verwachten dan ook dat de komende jaren mondiaal nog meer olie wordt gebruikt. De tankvaart kan profiteren, al kan een tussentijdse schok op de oliemarkt of een verandering in de verwachtingen het vervoer wel beïnvloeden. Wanneer de verwachting is dat de toekomstige olieprijs hoger ligt, wordt olie opgeslagen om in de toekomst voor een hogere prijs te verkopen. Wanneer de verwachte olieprijs lager ligt, wordt olie eerder van de hand gedaan. Er wordt daarom met olie gespeculeerd door middel van het opbouwen van voorraden. Hoeveel olie op basis van speculatie wordt opgeslagen is lastig in te schatten.’

Olieprijs stijgt
Het Economisch Bureau van ABN AMRO verwacht dat de olieprijs in de periode 2017-2019 gaat stijgen. Voor 2017 wordt een gemiddelde olieprijs van USD 54 per vat verwacht. De prijs stijgt in 2018 naar verwachting naar USD 59 per vat en in 2019 naar USD 72 per vat. ‘De sterk groeiende mondiale vraag naar olie (vooral uit China) en het normaliseren van de marktbalans tussen vraag en aanbod zijn de belangrijkste oorzaken van de verwachte prijsstijging. De prijs is historisch gezien nog relatief laag. Dat is gunstig is voor de tankvaart, want hierdoor is het voor bedrijven goedkoper om olie te gebruiken en verwerken. Dit komt het vervoer ten goede. Wel is de forward-curve van de Brent olieprijs grotendeels in contango. Dit betekent dat de verwachte olieprijs met een levering in de toekomst hoger ligt dan de huidige olieprijs. Hierdoor zal er meer olie worden opgeslagen.’

Kansen
Ook de focus op duurzaamheid is van invloed op het vervoer van olieproducten door de tankvaart. ‘Zoals gezegd verwachten we dat het vervoer van olie(producten) de komende jaren nog niet afneemt. Maar naar verwachting wordt duurzame energie de komende jaren wel steeds belangrijker. Naast wind- en zonne-energie wordt er ook ingezet op biobrandstoffen, zoals bijvoorbeeld biodiesel. In het vervoer van deze stoffen kan de binnenvaart een rol spelen. In de toekomst blijven fossiele brandstoffen wel een rol spelen. Fossiele brandstoffen zijn in de chemie en in verschillende vormen van transport heel moeilijk en hooguit erg traag te vervangen.

ABN AMRO ziet het vervoer van chemische producten eveneens als een groeimarkt. De vooruitzichten van de chemische industrie zijn hiervoor relevant. Voor de chemische industrie wordt in 2017 een productiegroei van 3,1% verwacht en in 2018 een productiegroei van 3,2%. ‘Deze groei is gunstig voor de binnenvaart, want daardoor kunnen meer producten vervoerd worden. De chemische industrie in Nederland heeft wel last van toegenomen concurrentie. De uniekheid van de Nederlandse producten is de afgelopen jaren afgenomen. Daarnaast is er meer mondiale concurrentie, omdat in andere landen chemische producten tegen lagere kosten geproduceerd kunnen worden. Voordeel voor de binnenvaart is dat de mondiale producten uiteindelijk ook naar de eindconsument in het achterland vervoerd moeten worden, via de grote Europese havens. De tankvaart is uitermate geschikt om deze rol te vervullen. Zeker ook omdat er veel verzet is tegen het vervoer van gevaarlijke stoffen via het spoor. De verwachting is daarom dat de tankvaart de komende jaren meer chemische producten zal vervoeren.’

In de kinderschoenen
Ook het vervoer van LNG kan in de toekomst een groeimarkt zijn voor de binnentankvaart. Het is nu echter nog een kleine markt. In Rotterdam bedroeg in 2016 0,8% van de overslag van natte bulk LNG. Maar dat kan volgens ABN-AMRO veranderen. ‘Geïmporteerd aardgas wordt traditiegetrouw vooral via pijpleidingen vervoerd uit onder andere Rusland en Noorwegen. Door een oplopend prijsverschil wordt LNG uit de Verenigde Staten (VS) steeds goedkoper en wordt de import van LNG uit de VS concurrerend met LNG uit Noorwegen en Rusland. LNG uit de VS wordt met zeeschepen vervoerd naar de grote havens in Europa. LNG kan in de toekomst steeds belangrijk worden, als vervanging van bijvoorbeeld benzine. De LNG-terminal in Rotterdam kan nog sterk groeien en tegelijkertijd is de gasproductie in Groningen verminderd. Ook bestaat de wens om minder gas uit Rusland te importeren, waardoor LNG als alternatief wordt gezien.’

Het Economisch Bureau van ABN AMRO verwacht echter dat de prijs van gas uit de VS weer gaat stijgen. ‘Het zal dus erg afhangen van het verschil in gasprijs of het interessant blijft om LNG uit de VS te importeren.’ (Bron grafieken: CBS)

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid.

Volg ons op Twitter en Facebook

ZOETERMEER Het volume in de binnenvaart groeit volgend jaar met 1,9%. Onderzoeksbureau Panteia verwacht groei bij het vervoer van landbouwproducten, secondaire afvalstoffen, chemische producten en containers.

Uit de Korte Termijn Voorspeller (KTV) van Panteia blijkt verder dat de binnenvaart dit jaar kan rekenen op een groei van het vervoerde volume van 1,1%. Deze gematigde verwachting komt volgens Panteia vanwege de lage vervoerde volumes in de eerste maanden van dit jaar als gevolg van lage waterstanden op de Rijn en een zeer slechte oogst van landbouwproducten in West-Europa. Daarnaast heeft de stremming bij Grave een impact gehad op de afzetmogelijkheden van bouwmaterialen per binnenschip.

Weg en spoor
Panteia verwacht volgend jaar voor het totale goederenvervoer een groei van 2,1%, dit jaar wordt een groei verwacht van 1,6%. Dat komt onder meer omdat de koopkracht naar verwachting in 2017 en 2018 minder hard stijgt, maar de internationale handel wel weer opleeft. De wereldwijde economische vooruitzichten zijn gunstig. In bijvoorbeeld Brazilië en Rusland wordt weer economische groei verwacht na jaren van krimp. Dit heeft zijn uitwerking op het goederenvervoer.

Voor het wegvervoer wordt voor 2017 een groei verwacht van 1,9%, voor volgend jaar is dat 2,2%. Daarmee groeit het wegvervoer het meeste van alle modaliteiten. Voor het spoor wordt een groei van 0,7% voor dit jaar en een stijging van 1,6% voor volgend jaar verwacht. De Duitse plannen om de gebruikersvergoeding over het Duitse spoor te halveren zijn nog niet in deze cijfers verwerkt. De gebruiksvergoeding over het spoor in Duitsland is momenteel vergelijkbaar met die van Nederland, maar in Duitsland zijn er plannen om deze vergoeding drastisch te verlagen om spoorvervoer te stimuleren. In dat geval overweegt Nederland ook om omlaag te bewegen. Dit resulteert enerzijds in goedkoper spoorvervoer, wat een shift van weg naar spoor aantrekkelijk maakt. Anderzijds spelen kosten van het achterlandvervoer ook een rol bij havenkeuzes van rederijen.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid.

Volg ons op Twitter en Facebook

DEN HAAG De binnenvaart vervoerde vorig jaar ruim 314 miljoen ton lading, 0,2% meer dan een jaar eerder. Dat is 1% minder dan de groei van het totale goederenvervoer. Dat groeide in 2016 met 1,2% tot 1,67 miljoen ton. Het vervoer van lading over de weg en het spoor groeide volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) harder dan over het water.

De groei in de binnenvaart zat vooral in meer binnenlands vervoer en een stijgende aanvoer vanuit het buitenland. Vooral vanuit België, voor de binnenvaart het belangrijkste aanvoerland, werden flink meer goederen vervoerd. Deze aanvoer steeg met 8% tot bijna 34 miljoen ton. De hoeveelheid naar het buitenland afgevoerde goederen daalde vorig jaar. Naar Duitsland en België, samen goed voor 96% van de totale afvoer, daalde het vervoerde gewicht gemiddeld met 2,9%.
De daling in het grensoverschrijdend vervoer werd vooral veroorzaakt door de droge bulk. Het vervoer van droge bulk, zoals steenkolen en ertsen, deed zich voor in zowel het binnenlandse als het grensoverschrijdende vervoer. Het binnenlandse vervoer van natte bulk steeg vorig jaar met 7,8%. Dit kwam vooral door een stijging in het vervoer van aardolieproducten.
In het containervervoer daalde de aanvoer uit het buitenland. Bij de afvoer naar het buitenland steeg het vervoerde gewicht met 4,1%. Het binnenlandse containervervoer steeg in tonnen met 5,4%.

Binnenlands groeit
In het totale goederenvervoer kwam de groei geheel voor rekening van het vervoer binnen de Nederlandse landsgrenzen. De binnenlands vervoerde volumes stegen met 3,6%. In het binnenlandse vervoer zijn het vooral de vrachtauto’s die de meeste goederen vervoerden. Zij hadden in 2016 een aandeel van 82% van het totale vervoer binnen de Nederlandse landsgrenzen. De binnenvaart is goed voor bijna 17,6% van de binnenlandse goederenstroom, het spoor sluit de rij met een aandeel van 0,4%.

Het vervoer van goederen met een buitenlandse herkomst of bestemming daalde met 0,3% licht. Het grensoverschrijdende vervoer vormt met een aandeel van 60,7% het grootste deel van het totale goederenvervoer vanuit, naar en in Nederland. Het grootste deel van dit grensoverschrijdende vervoer gaat per zeeschip (58%). Vorig jaar nam het vervoer door zeeschepen wel met 0,9% af tot 589 miljoen ton. Het grootste deel hiervan, 398 miljoen ton, kwam Nederland binnen. Dit was 2,1% minder dan het jaar daarvoor. Van alle goederen verliet 189 miljoen ton Nederland via zee. Deze afvoer steeg met 1,5%.
Via zeeschepen werd vooral natte bulk vervoerd (35,8%), waaronder vooral aardolie(producten). Deze kwamen voor het grootste deel uit Rusland. Het volume aardolieproducten nam wel met 3% af ten opzichte van het jaar daarvoor.
Het containervervoer over zee steeg in 2016 met 1,4%. In 2015 was nog een daling te zien in het vervoer van containers door teruglopende handel met China en concurrentie met de havens van Antwerpen en Hamburg.

Buitenlandse concurrentie
Het wegvervoer vervoerde vorig jaar 723 miljoen ton goederen, een stijging van 3,4%. Het binnenlands wegvervoer groeide met 3,9% het sterkst. In het grensoverschrijdend wegvervoer van en naar Nederland namen de volumes met 2% toe. Deze groei kwam vooral voor rekening van buitenlandse vrachtauto’s. De Nederlandse vrachtauto’s reden juist minder goederen van en naar Nederland. Zij ondervinden steeds meer concurrentie van vrachtauto’s uit Midden en Oost-Europa.

Duitsland is de belangrijkste buitenlandse bestemming voor de wegvervoerders. In 2016 vervoerden Nederlandse vrachtauto’s ruim 24 miljoen ton aan goederen naar onze
Oosterburen, 4,4% minder dan het jaar ervoor. Vooral landbouwgoederen en overige voedingsmiddelen vinden hun weg naar Duitsland. Naar België, de tweede buitenlandse
bestemming van Nederlandse vrachtauto’s, steeg het wegvervoer met 7,7% tot bijna 21 miljoen ton. Ook hier waren het vooral landbouwgoederen en overige voedingsmiddelen die het meest vanuit ons land werden vervoerd.

Minder binnenlands
Het spoor vervoerde vorig jaar ruim 40 miljoen ton aan goederen, 1,5% meer dan een jaar eerder. De groei kwam geheel door de stijgende volumes in het grensoverschrijdende transport. Het binnenlands vervoer daalde voor het tweede jaar op rij. In 2015 bedroeg de daling 4,1%, vorig jaar liep dit op tot 7,7%.
Bij het grensoverschrijdende vervoer, goed voor 93% van het totale vervoer, steeg de aanvoer vanuit het buitenland met 4,5% het meest. Het is het derde opeenvolgende jaar dat de aanvoer van goederen harder groeit dan de afvoer naar het buitenland. Het
vanuit Nederland naar het buitenland vervoerde gewicht steeg met 1,6%.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid.

Volg ons op Twitter en Facebook