ROTTERDAM Zero Emission Services (ZES) heeft van het Nationaal Groeifonds een investering van 50 miljoen euro ontvangen voor de versnelde invoer van elektrisch varen in de binnenvaart. ZES gaat het geld gebruiken voor de ontwikkeling van 75 batterijcontainers (ZESpacks), 14 docking stations waar de ZESpacks worden geladen en 45 geëlektrificeerde binnenvaartschepen.

Volgens ZES laat de doorbraak in zero-emissie varen op zich wachten als niet gelijktijdig in elektrisch aangedreven schepen, batterijcontainers en laadinfrastructuur wordt geïnvesteerd. ‘ZESpacks kunnen niet gebruikt worden zonder schepen met een elektrische aandrijflijn en zonder laadinfrastructuur kunnen ze niet worden opgeladen. Samenwerking en afstemming tussen betrokken partijen is cruciaal.’

Kip-ei verhaal
CEO Bart Hoevenaars van ZES noemt de 50 miljoen euro niet alleen goed nieuws voor de binnenvaartsector en voor ZES. ‘Het leidt bovenal tot een betere leefomgeving. Nu wordt echt schoon varen mogelijk, dus zonder uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof. Daarnaast is het ook nog geluidloos. Het Nationaal Groeifonds steunt schippers bij de investering in een elektrische aandrijflijn. Zero Emission Services kan nu investeren in het kostbaarste deel, de batterijcontainers, zodat deze schippers alleen betalen voor gebruik. Ook kunnen er met de steun publiek toegankelijke laadstations gerealiseerd worden aan enkele cruciale vaarroutes voor de binnenvaart in Nederland. Door het mogelijk te maken om tegelijkertijd te investeren in deze drie zaken, wordt het bekende kip-ei probleem voor groen transport doorbroken.’

Bewezen
De investering van het Nationaal Groeifonds is volgens ZES een investering in een bewezen systeem. ‘Het eerste schip, de Alphenaar van CCT, vaart sinds september 2021 op basis van verwisselbare energiecontainers. Het schip vaart tussen Alphen aan den Rijn en Moerdijk voor Heineken. Heineken en haar vervoerder CCT leverden beiden een aanzienlijke inspanning om het eerste zero-emissie binnenvaartschip met het ZES systeem te kunnen laten varen.’

Nationaal Groeifonds
Het Nationaal Groeifonds is een initiatief van de ministeries van Economische Zaken & Klimaat en Financiën. Met het Nationaal Groeifonds trekt het kabinet tussen 2021 en 2025 € 20 miljard uit voor projecten. Het gaat om gerichte investeringen voor structurele en duurzame economische groei.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

ROTTERDAM Minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat heeft onlangs officieel het startschot gegeven voor de bouw van het eerste binnenvaartschip in Nederland dat volledig op groene waterstof vaart. Het ms Antonie komt naar verwachting medio 2023 in de vaart.

‘Het stemt mij trots dat hier het eerste binnenvaartschip in Nederland wordt gebouwd dat op waterstof vaart’, zei Harbers. ‘Daarmee zet de maritieme sector een belangrijke stap op weg naar een binnenvaart zonder CO2-uitstoot. Dat is goed voor het klimaat, goed voor de toekomst van de binnenvaart en goed voor de Nederlandse economie.’

Demoproject
De aandrijving van een elektrisch binnenvaartschip op waterstof is volledig nieuw en een demoproject voor de Nederlandse binnenvaart. De bouw van de Antonie draagt dan ook bij aan de verdere ontwikkeling van de techniek aan boord van schepen. Dit geldt onder andere voor de gebruikte brandstofcellen, waarmee de waterstof kan worden omgezet in elektriciteit. Het project is een samenwerking van Nedstack, Nobian, Lenten Scheepvaart, Concordia Damen, Energy TransStore en binnenvaartcoöperatie NPRC. De betrokken partijen willen met het project een versnelling aanbrengen in regelgeving om het gebruik van waterstof in de binnenvaart te stimuleren.

Ervaring opdoen
De ervaringen die worden opgedaan tijdens de ontwikkelingsfase, de bouw en in de vaart brengen van het ms Antonie zullen bijdragen aan het bepalen van de haalbaarheid en de kosten van vergelijkbare projecten in de toekomst. Met het project kan in kaart worden gebracht wat er nodig is aan regelgeving en faciliteiten om waterstof op grotere schaal veilig te kunnen gebruiken in de binnenvaart.

Dubbel zo duur
De kosten voor de bouw en ontwikkeling van het eerste 135 meter lange waterstof-elektrische binnenvaartschip zijn ongeveer twee keer zo hoog als dat van een conventioneel schip. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat doet daarom een forse bijdrage om de extra kosten te dragen. Nobian, NPRC en Lenten scheepvaart hebben daarbij lange termijn afspraken gemaakt voor de inzet van het schip. Het ministerie ziet het project als een belangrijk onderdeel in het realiseren van het Europese doel dat de gehele binnenvaart in 2050 emissievrij moet zijn.

Zout vervoeren
Als de Antonie klaar is, gaat het schip zout vervoeren voor Nobian, de vorig jaar verzelfstandigde industriële chemietak van AkzoNobel. Het schip zal per afvaart circa 3700 ton zout, een equivalent van 120 vrachtwagens, geheel emissievrij vanuit Delfzijl naar de fabriek in de Botlek in Rotterdam vervoeren. Nobian is tevens de producent van de groene waterstof.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

STRAATSBURG De Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR) heeft een routekaart opgesteld die tot doel heeft de uitstoot van broeikasgassen en luchtverontreinigende stoffen door de binnenvaart tegen 2050 zo veel mogelijk terug te dringen. De energietransitie moet volgens de CCR worden gezien als een cruciale uitdaging voor de Rijnvaart en Europese binnenvaart.

Er is volgens de CCR de afgelopen jaren weliswaar meer innovatie die erop gericht is de emissies van bestaande en nieuwe schepen terug te dringen, maar dit beperkt zich vooralsnog tot proefprojecten. ‘Ondanks de huidige onzekerheden, die met name betrekking hebben op de ontwikkeling, de kosten en de beschikbaarheid van technologieën moet nu een begin worden gemaakt met het uitstippelen van een weg om dit ambitieuze doel op middellange en lange termijn te kunnen bereiken. Tegen deze achtergrond moeten de maatregelen vastgesteld en nader onder de loep genomen worden die het mogelijk maken de transitie naar een nul-uitstoot sneller te bereiken.’

Tank-to-wake
De CCR ziet haar eigen routekaart als het voornaamste instrument om bij te dragen aan de klimaatverandering door de energietransitie in de binnenvaart te bevorderen en daardoor het Europese binnenvaartbeleid te ondersteunen. ‘Om ervoor te zorgen dat alle partijen die betrokken zijn bij de energietransitie in de binnenvaart uitgaan van een gemeenschappelijke informatiestand, was het belangrijk om het eens te worden over de scope van deze routekaart.’
In dit kader werd met name besloten om:
– de binnenvaart centraal te stellen en te definiëren als het vervoer van goederen en passagiers door binnenvaartschepen. Pleziervaartuigen, dienstvaartuigen en drijvende werktuigen zijn om te beginnen buiten beschouwing gelaten;
– de emissies te definiëren als luchtverontreinigende stoffen en broeikasgassen die vrijkomen als gevolg van het gebruik van de voortstuwing en hulpsystemen aan boord van binnenvaartschepen;
– bij wijze van tussenoplossing een ‘tank-to-wake’-benadering (van brandstoftank tot brandstofverbruik) te volgen, totdat er een ‘well-to- wake’-benadering (van bron tot verbruik) beschikbaar is voor de desbetreffende energiedragers.

Transitietrajecten
In de routekaart schetst de CCR twee transitietrajecten. Een meer conservatief traject, dat gebaseerd is op al uitgerijpte technologieën die op korte termijn kostenefficiënt zijn, maar die onzekerheden inhouden met betrekking tot de beschikbaarheid van bepaalde brandstoffen, en een meer innovatief traject, dat gebaseerd is op technologieën die nog in de kinderschoenen staan, maar op langere termijn veelbelovend zijn als het gaat om het terugdringen van de emissies. De transitietrajecten beschrijven ook de rol die de verschillende technologische oplossingen zullen spelen in de context van de uitdaging van de energietransitie, omdat geëvalueerd wordt in hoeverre zij geschikt zijn voor de verschillende scheepstypen in Europa en het vaarprofiel van de schepen.

‘Financiële kloof’
De twee transitietrajecten zijn beide ambitieus genoeg om de doelstellingen van de Verklaring van Mannheim te bereiken. Een belangrijke conclusie is dat er geen technologische oplossing is die als ‘one size fits all’, dus als algemene oplossing geschikt zou zijn voor alle typen schepen en vaarprofielen. Om de energietransitie te bewerkstellingen zou daarom gezocht moeten worden naar een technologieneutrale benadering. Verder wordt er ook ingegaan op de financiële uitdaging en de mogelijke vorm van ‘no-regret-investeringen’. De financiële kloof die overbrugd zal moeten worden om de doelstellingen van de Verklaring van Mannheim voor het terugdringen van de emissies te bereiken zijn voor het ene en andere transitietraject zeer uiteenlopend, maar zullen voor beide naar verwachting in de miljarden lopen.

Rode draad
Er moet ook rekening gehouden worden met de economische, technische, sociale en reglementaire aspecten om de uitdaging van de energietransitie naar nul-emissies aan te kunnen gaan. Welke concrete beleidsmaatregelen hieraan bij kunnen dragen, was de vraag die de rode draad vormde bij het uitwerken van het tenuitvoerleggingsplan dat in de routekaart wordt voorgesteld. ‘Dit tenuitvoerleggingsplan heeft tot doel maatregelen voor te stellen, met inbegrip van de planning en implementatie, los van het feit of zij al dan niet rechtstreeks door de CCR kunnen worden getroffen, waarbij tevens een monitoring voorzien is van de tussentijdse en einddoelstellingen die in de Verklaring van Mannheim zijn vastgelegd.
De CCR brengt tegen 2025 verslag uit over de geboekte vooruitgang bij de tenuitvoerlegging en over de noodzaak om de routekaart te actualiseren, en zal tegen 2030, indien nodig, de routekaart en het desbetreffende actieplan herzien.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

SLIEDRECHT Minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat heeft onlangs het 1.000e Green Award certificaat voor de binnenvaart uitgereikt. Jan Huijbers, general manager van waterbouwer Van den Herik Sliedrecht, nam het certificaat voor zijn ms. Prins 1 vol trots in ontvangst.

Minister Harbers zei onder de indruk te zijn van wat Green Award heeft bereikt met het stimuleren en het belonen van vergroening in de scheepvaart. ‘De binnenvaart is een relatieve schone manier van vervoer, maar moet stappen zetten om de klimaatdoelen te halen. Investeren in vergroening is niet alleen noodzakelijk maar ook goed voor de concurrentiekracht van de scheepvaart. Het 1.000e certificaat laat zien dat de sector hier werk van maakt.’

Noodzakelijk
Huijbers is blij met de erkenning. ‘Ook in de waterbouw zien we dat vergroening noodzakelijk is en een concurrentievoordeel kan opleveren. Daarom hebben wij besloten te investeren in de verduurzaming van ons multifunctionele baggerschip Prins 1. Het schip is weliswaar uit 1969, maar door slimme toepassingen presteert het als een nieuwbouwschip. Zo hebben wij Stage V motoren geïnstalleerd met roetfilter en katalysator, zodat de schadelijke emissies minimaal zijn.’

Jan Fransen, executive director van Green Award is trots op de mijlpaal én het schip. ‘De Prins 1 bewijst dat ook oudere schepen een verduurzamingsslag kunnen maken. Ik vind dat mooi, want zo wordt optimaal gebruik gemaakt van de lange levensduur van een schip, wat ook duurzaam is.’

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.