NIJMEGEN Het Smart Dashboard van CoVadem krijgt dit jaar een grote update. Hierdoor kan de schipper, maar eventueel ook de planner aan de wal, straks onder meer op basis van data van Covadem een veilige en eenduidige aflaaddiepte bepalen.

Het jaar 2023 wordt voor Desiré Savelkoul en Henk van Laar een jaar van het doorontwikkelen van CoVadem. ‘Het afgelopen jaar zijn we vooral bezig geweest met de integratie van CoVadem binnen Autena. Dat heeft veel tijd gekost. Maar het is uiteindelijk een geslaagde reorganisatie geworden. Nu kunnen we ons weer helemaal richten op het Smart Dashboard en andere technische doorontwikkelingen.’

Aflaaddiepte
In het Smart Dashboard wordt na de update een aflaaddiepte weergegeven voor een specifieke reis. Deze kan overigens afwijken van de aflaaddiepte die de schipper op de gebruikelijke manier berekent. Hij gebruikt vaak een vuistregel die gebaseerd is op eigen ervaring. Het is de vuistregel die eveneens wordt genoemd in de richtlijnen van het Platform Zero Incidents. Deze waarde verrekent de schipper met de actuele waterstand op de rivier.

CoVadem gaat voor het berekenen van de aflaaddiepte uit van de bodemligging. Hierin wordt middels een model de ‘Squat & Trim’ verrekend. Om tot een juiste en veilige aflaaddiepte te komen, wordt daar nog een veiligheidsmarge vanaf gehaald. Op deze manier weet de schipper precies hoeveel lading hij verantwoord mee kan nemen.

Bodem verandert
Het is overigens niet zo dat Savelkoul en Van Laar pretenderen dat schippers die al meer dan dertig jaar varen de aflaaddiepte niet goed kunnen berekenen. ‘Maar de rivierbodem verandert constant. Ook hebben schippers met de steeds groter wordende schepen, grotere vermogens en hydraulische stuurwerken, minder direct gevoel bij het schip. Tevens wordt de beschikbaarheid van water op de Rijn in de loop van de jaren minder voorspelbaar. En met onze techniek kunnen we het minder ervaren personeel op de vloot ondersteunen.’

Varen in lanes
Om de binnenvaartschipper veilig te laten varen volgens de berekende aflaaddiepte, kan CoVadem in combinatie met de actuele bodemligging eveneens een vaargeul of vaarbaan (lane) berekenen voor de op- en afvaart. Dit gebeurt op basis van de gevaren routes van de metende schepen van CoVadem. Hoe de breedte van de lane wordt bepaald, kan verschillen. CoVadem zou dat kunnen instellen, maar ook de gebruiker. Ook zou de lane op basis van actuele data van CoVadem dynamisch tot stand kunnen komen. Tevens kunnen de eigenschappen van kleinere en grotere schepen worden meegenomen, alsook het gedrag tijdens een hogere en lagere waterstand. Omdat CoVadem streeft naar een zo’n groot mogelijke ‘middenberm’ kan de op- en afvaart elkaar veilig passeren.

Lijn volgen
Het midden van de lane is de ideale lijn. Deze kan in de ECDIS kaart worden weergegeven. TrackPilots kunnen deze lijn weer volgen. Het schip blijft hierdoor geautomatiseerd binnen de lijnen. De schipper vaart zo door het diepste punt van het vaarwater en kan zijn reis veilig vervolgen. Dat zorgt mede voor een lager brandstofverbruik.
Ook kunnen kritische locaties in de ECDIS kaart worden weergegeven. De schipper kan zo met minder snelheid een ondiepte passeren en is er minder kans op het raken van de bodem. Ook brughoogtes kunnen eventueel worden aangegeven.

Savelkoul en Van Laar zijn nog steeds op zoek naar binnenvaartschippers die mee willen doen. Schippers die met hun schip de bodem in kaart willen brengen. Inmiddels meten zo’n 300 schepen voor CoVadem. Onlangs werd de passagiersrederij Rivertech aan de lijst van metende schepen toegevoegd.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

NIJMEGEN Hij hoort bij de Telematicadag zoals de Telematicadag bij het KSCC centrum in Nijmegen hoort. Sander Janssen (ms Factotum) leidt bij de ingang iedereen weer naar de goede plek. Hij doet dit al jaren met veel plezier. ‘Garderobe is rechts, koffie is links. Programma mee?’ En voor wie er om verlegen zit, heeft hij een praatje. De 25ste Telematicadag is een weerzien van oude bekenden. Het is volle bak op het schipperscentrum, ook wel de huiskamer van de binnenvaart genoemd.

Vanwege Corona moest de jubileumeditie van de Telematicadag twee jaar worden uitgesteld. Maar vrijdag 30 december was het toch zover. Na de opening van aalmoezenier Bernhard van Welzenes, probeerde het duo Desiré Savelkoul en Dirk van der Meulen de 25 edities in een kwartier samen te vatten. Terug naar 1995, toen internet nog slechts amper bestond en de automatisering de stuurhut binnendruppelde. ‘Wat is een muis’, wilde iemand destijds weten. In 2000 zou de millenniumbug alles lamleggen, er gebeurde niets. Vijf jaar later kwamen Autena, Dekatel en Vaart! met breedband verbindingen voor de binnenvaart. Een jaar later kwam AIS in beeld. Vanuit de binnenvaart was veel weerstand. Toen het eerste AIS-netwerk klaar was, werden 30 schepen gratis met transponders uitgerust. ‘Ondanks de vele weerstand, kregen we aan het einde van de proef de transponders niet meer terug’, zei Cas Willems als gepensioneerd RWS-ambtenaar.

Telematica Award
Ieder jaar wordt op de Telematicadag de Telematica Award uitgereikt. De eerste ging in 2009 naar Piet Nefkens. Dit jaar was de Award voor Ivo ten Broeke. Hij is Rijnvaartcommissaris en Projectmanager RIS. Hij kreeg de Award onder meer omdat hij zeer bepalend is geweest voor de RIS-directive, de jury kwalificeert hem zelfs als de nestor van RIS. Ook speelde hij een grote rol bij de invoering van AIS. En de subsidie die er kwam voor de binnenvaart. ‘Ivo ten Broeke heeft oog voor de binnenvaart’, was de eindconclusie.

Het was overigens Kees de Vries die Ten Broeke destijds adviseerde ook eens over de grens te gaan kijken. Hoe de vaarwegen er daar bijliggen. De herinnering aan De Vries verleidde Ten Broeke tot een sneer naar de huidige belangenbehartigers in de binnenvaart. Want niet KBN is daarin bepalend, maar volgens Ten Broeke is dat nu Sunniva Fluitsma van de ASV. ‘En dat mogen sommigen in de zaal zich hier aantrekken. Want op het moment dat er iets speelt in de binnenvaart, worden de posities van de Kamerleden bepaald door de ASV en niet door KBN. Het verleidt dagvoorzitter Henk van Laar tot de uitspraak dat er ‘nog werk aan de winkel is’.

Holistische visie
Volgens Nik Delmeire heeft Sunniva Fluitsma inmiddels ook de weg naar Brussel gevonden. En ook voor Delmeire is er werk aan de winkel. Als coördinator van het European Inland Waterway Transport platform moet hij voor april van dit jaar bij de Europese Commissie komen met een toekomstvisie voor een effectieve en efficiënte binnenvaart en de logistiek er omheen. Hierbij staat de vraag centraal wat de binnenvaart als eindpunt ziet in de digitalisering. Hij wil de visie samen met de binnenvaartsector uitwerken en aan de Commissie presenteren. Volgens Delmeire wil de Commissie er flink wat geld ‘tegenaan smijten’. Maar in de zaal klinkt kritiek. Het is allemaal te vaag. ‘Kom met ween actieprogramma in plaats van een visie’, vindt Cas Willems. Ook Delmeire wil dit. ‘Ik wil mensen bij elkaar zetten en gaan discussiëren om tot een goed programma te komen. Wil je bijdragen, meld je dan aan bij het BTB. Hoe meer zielen, hoe meer vreugde.’

Druk met data
‘Een dwarsdenker’, zo kondigde dagvoorzitter Henk van Laar Michel van Dijk aan. Als directeur logistics bij Van Berkel Logistics is hij dagelijks druk doende met data. Het blijkt een noodzakelijk kwaad, want doet hij dit niet, dan kost hem dat veel geld. ‘Iedereen wil tegenwoordig iets van een container. Je word er echt helemaal knettergek van. De zeeschepen worden steeds groter, en wij moeten die containers maar in het schip zien te krijgen. De ETA van het zeeschip is hierbij het meest cruciale stukje data. Ben je te vroeg, dan kan je terug met je containers met Marsen of kippenstront. Wij moeten het zelf maar uitzoeken.’
Inmiddels heeft Van Dijk studenten aan het werk om de ETA’s van de zeeschepen te achterhalen. Ze ontwikkelden een applicatie die zes keer per dag de ETA’s van verschillende bronnen ophaalt.

Clean wheelhouse
Hoe het ook kan gaan met de steeds verder gaande automatisering zag Ton Mol van OCIMF, een belangenorganisatie van oliemaatschappijen, in de Verenigde Staten. Mol deed zijn verhaal met een afbeelding van een stuurhut. De schipper op de stuurstoel, aan stuurboord een bureautje voor de administratie, bakboord het koffiehoekje. Want hoeveel we volgens Mol ook gaan digitaliseren, er moet niet teveel afleiding komen. In de VS maken ze daar nu al korte metten mee. Daar hebben ze op veel schepen al het systeem van het clean wheelhouse. Daarbij moet de bemanning de het mobieltje in een box in de stuurhut leggen. Een kooi van Faraday. Tijdens de dienst onbereikbaar.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

NIJMEGEN Op vrijdag 30 december aanstaande wordt in Nijmegen op het KSCC in de Waalhaven voor de 25e keer de jaarlijkse Telematicadag gehouden. Dit jubileum staat in het teken van de grote ‘digitale’ stappen die in de binnenvaart zijn gezet.

De organisatie, onder leiding van Bureau Telematica Binnenvaart, heeft een aantrekkelijk programma in elkaar gezet dat is gericht op de binnenvaartondernemer aan de wal en in de stuurhut. Ook beleidsmakers en andere stakeholders zijn traditioneel aanwezig op dit toonaangevende evenement. Tijdens de dag zullen deelnemers met elkaar een antwoord zoeken op de vraag hoe de digitale toekomst van de binnenvaart eruit moeten komen te zien.

Veel veranderd
Want er is in 25 jaar heel veel veranderd aan boord en op de vaarwegen. Elektronische kaarten zijn een niet meer weg te denken onderdeel van iedere moderne stuurhut, ook de invoering van AIS wordt als een nuttige digitaal instrument ervaren en veel schepen melden hun reis- en ladinggegevens met behulp van BICS. Dit alles overigens in de context van zeer goede en inmiddels betaalbare mobiele dataverbindingen.
Maar daarbij blijft het echter niet, ook de introductie van meer intelligentie bij de besturing van schepen klopt zo langzaam op de deur van onze vloot. En ook de verdere integratie van vervoer over water in de logistieke keten vormt een belangrijke uitdaging voor de toekomst.

Telematica Award
Ook wordt dit jaar weer de Telematica Award uitgereikt aan een persoon die een meer dan gemiddelde bijdrage heeft geleverd aan de toepassing van telematica in de binnenvaart en op de vaarwegen.

De Telematicadag wordt gehouden op het KSCC, Waalhaven 1K, 6541 AG Nijmegen (navigatie: Havenweg).
Inlopen kan vanaf 09:30 uur, het programma begint om 10:00 uur.

Bekijk al vast het programma

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

DELFT De TU Delft heeft onlangs een nieuwe cavitatietunnel geopend. Met deze Multi Phase FlowTunnel (MPFT) kan onderzoek worden gedaan naar cavitatie bij scheepsschroeven en de mogelijkheden van luchtsmering bij schepen.

Cavitatie is een bekend en belangrijk probleem bij schepen. In de buurt van scheepsschroeven kunnen namelijk grote waterdampbellen ontstaan, die vervolgens met kracht kunnen imploderen. ‘Door de implosie wordt een schokgolf en ook geluid opgewekt’, vertelt onderzoeker Cornel Thill. ‘Dit fenomeen kan ernstige schade toebrengen aan de schroefbladen maar het bewijs stapelt zich op dat het hinderlijk is voor zeedieren, zoals vissen en walvissen. Het is dus zaak om schadelijke bijwerkingen van cavitatie zoveel mogelijk te voorkomen. Met deze nieuwe onderzoeksfaciliteit kunnen we hier nog beter op inspelen.’

Luchtsmering
Een ander hoofddoel van de nieuwe cavitatietunnel, is het fundamenteel onderzoeken van luchtsmering bij schepen. Lina Nikolaidou richt zich hier op in haar promotie-onderzoek. ‘Een van de belangrijke manieren die momenteel wordt onderzocht om de weerstand van schepen, en dus het brandstofverbruik en de CO2-uitstoot, te verminderen, is het aanbrengen van luchtsmering, een laag van lucht(belletjes) onder het schip. Commerciële partijen zijn al bezig om dit toe te passen en verder te onderzoeken.’

Ondanks dat het smeren met luchtlagen al lang wordt onderzocht, is er nog geen echt begrip van de onderliggende mechanismen. ‘In laboratorium-experimenten lijkt luchtsmering zeer efficiënt te zijn, maar de vertaling naar de praktijk is nog niet altijd succesvol gebleken. Bovendien zijn vrijwel alle experimenten in zoet water gedaan. Ik wil onder meer ook de samenhang van luchtsmering met de chemische waterkwaliteit, bijvoorbeeld het zoutgehalte, nader onderzoeken. We weten uit spaarzame resultaten dat waterkwaliteit een groot effect kan hebben.’

Klein
De Multi Phase Flow Tunnel in Delft is een van de eerste faciliteiten ter wereld die de waterkwaliteit, zowel chemisch als fysisch, systematisch kan aanpassen voor dit type onderzoek. De tunnel heeft een volume van ongeveer 17 m3, wat klein is voor een moderne cavitatietunnel met controle van de waterkwaliteit. ‘Maar door dit kleine volume is het mogelijk om ook de chemische kwaliteit van het water aan te passen, met name het zoutgehalte’, zegt Thill. ‘We hebben het volume zo klein kunnen houden omdat we een wat andere filosofie hebben geadopteerd. Niet álle luchtbellen worden er eerst uit gefilterd, maar alleen de belletjes die groter zijn dan een bepaalde diameter (ongeveer 100 micrometer).’

De tunnel heeft twee testdelen, eentje voor het onderzoek naar cavitatie, met een grootte van 0,3 x 0,3 x 2,13 meter en een maximale watersnelheid van 12 m/s; de andere testsectie is optioneel en is ontworpen voor het overige onderzoek, met afmetingen van 0,5 x 0,5 x 5 meter en een maximale stroomsnelheid van 4,3 meter per seconde.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

ROTTERDAM Het Havenbedrijf Rotterdam begint een concrete verkenning tot samenwerking met drie scale-ups uit het innovatieprogramma PortX. Het Havenbedrijf Rotterdam onderzoekt de komende periode of deze bedrijven kunnen bijdragen aan het veiliger, efficiënter en duurzamer maken van de Rotterdamse haven.

TechBinder is ontstaan na een pilot tussen Damen Shipyards en Schneider Electric. TechBinder biedt inzicht in de technologische prestaties van schepen door een mix van bewezen asset-monitoring-technologieën uit de industrie en IoT (Internet of Things). Werven en rederijen zijn zodoende in staat mankementen te voorkomen en kunnen prestaties van de schepen verbeteren.

Water Insight
Water Insight is gespecialiseerd in monitoring en onderzoek van waterkwaliteit. Het bedrijf heeft zowel expertise in het verwerken van satellietgegevens voor grote oppervlakken als in lokale optische metingen voor gedetailleerd inzichten. Voor het verzamelen van lokale metingen ontwikkelde Water Insight een eigen scanner: de WISP-3.

i4sea
Door klimaatverandering krijgen we in toenemende mate extreme weersomstandigheden. i4sea ontwikkelt nauwkeurige modellen die voorkennis bieden over de toestand van getijden, stromingen, golven, wind en neerslag op hyperlokaal niveau en geeft advies over de voorspelde impact van het weer op de operaties van onder meer terminals en loodsen. De komende periode wordt onderzocht of deze informatie waarde toevoegt aan de nautische verkeersbegeleiding.

PortXL-traject
PortXL is de eerste Port Accelerator ter wereld en uniek in zijn soort, met een mondiaal netwerk dat bestaat uit toonaangevende bedrijven en experts. PortXL scout wereldwijd naar start-ups en scale-ups in de sectoren Groene Energie, Maritiem, Logistiek en Procesindustrie. Tot nu toe zijn tien programma’s uitgevoerd, zijn meer dan 100 start-ups en scale-ups verder geholpen en werd de ondertekening van meer dan 220 contracten gefaciliteerd.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

STRAATSBURG Volgens de Verklaring van Mannheim moet de CCR aan het werk met het bevorderen van ‘de verdere ontwikkeling van digitalisering, automatisering en andere moderne technologie om bij te dragen aan de concurrentiekracht, veiligheid en verduurzaming van de binnenvaart’. Maar volgens de CCR vormt geautomatiseerd varen een grote uitdaging, aangezien geautomatiseerde schepen en ‘gewone’ schepen straks samen veilig moeten kunnen varen. Om die uitdaging aan te kunnen gaan, heeft de CCR haar Klein Scheepvaartcomité nieuw leven ingeblazen.

De CCR wil ondanks de grote uitdaging de Rijnvaart koploper maken in geautomatiseerd varen. Daarin wordt zowel met juridische, ethische als sociale aspecten rekening gehouden. Daarom gaat de CCR om te beginnen randvoorwaarden vastleggen om proefprojecten waarvoor tijdelijk van de CCR-reglementen moet worden afgeweken, een ontheffing te kunnen verlenen. Met deze proefprojecten kunnen ervaringen worden opgedaan waar vervolgens rekening mee gehouden kan worden als de reglementen van de CCR in de toekomst aangepast zouden moeten worden. Het Klein Scheepvaartcomité gaat de aanvragen voor ontheffingen voor proefprojecten behandelen en de werkzaamheden aansturen en coördineren die samenhangen met geautomatiseerd varen. Het Klein Scheepvaartcomité doet dit in nauw overleg met de andere comités binnen de CCR.

De CCR hoopt dat de procedure die zij gaat opzetten om dit soort projecten toe te laten voor de lidstaten een leidraad vormt als zij aanvragen krijgen voor het toelaten van projecten op de nationale vaarwegen of om grensoverschrijdende projecten mogelijk te maken. ‘Dat zou de harmonisatie op internationaal vlak ten goede komen.’

Nieuwe voorschriften
Om ook bij verregaande automatisering veilig te kunnen blijven varen is het volgens de CCR belangrijk dat er nieuwe voorschriften komen op het gebied van scholing van het personeel, de samenstelling van de bemanning, technische vereisten voor de schepen, de IT die hiermee samenhangt en de aansprakelijkheid. De CCR gaat hiervoor haar eigen reglementen, zoals het RPR, ROSR en RSP, aanpassen. Ook gaat de CCR het Europees Comité voor de opstelling van standaarden voor de binnenvaart (CESNI) voorstellen standaarden op te stellen die nodig zijn om de veiligheid in de scheepvaart te waarborgen en een harmonisatie van de voorschriften op Europees niveau mogelijk te maken. De CCR is al begonnen met de werkzaamheden die hiervoor nodig zijn. ‘Ook omdat de voorschriften die van belang zijn voor de veiligheid in de scheepvaart bijdragen aan meer rechtszekerheid voor investeringen.’

Volgens de CCR moet op korte termijn worden gewerkt aan de minimumeisen en/of aanbevelingen voor de trackcontrole assistent in de binnenvaart. Tevens wil de CCR zich buigen over de voorwaarden een geautomatiseerd schip vanuit een centrale op afstand te kunnen sturen en controleren.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu ook aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

WAGENINGEN Het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI) heeft de Erepenning Maritieme Techniek toegekend aan Maritiem Research Instituut Nederland (MARIN). Bas Buchner, algemeen directeur MARIN, ontving de erepenning uit handen van Thecla Bodewes, boegbeeld van de maritieme sector, tijdens een kleinschalige ceremonie in de Binnenvaarttank bij MARIN in Wageningen.

Het KIVI kent de Erepenning Maritieme Techniek eens in de vier jaar toe aan een persoon of organisatie die zich bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt voor de maritieme sector. Deze keer koos de jury voor MARIN vanwege de wijze waarop MARIN de kennispositie van Nederland heeft gestimuleerd, de stimulans die MARIN heeft gegeven aan jonge onderzoekers en de manier waarop MARIN zichzelf als een mondiaal toonaangevend instituut positioneert.

Veel uitdagingen
Thecla Bodewes kwalificeerde MARIN als ‘een instituut met een imposante historie’. ‘Achteruitkijken is echter niet de sterkste eigenschap van MARIN. Het instituut is steeds met volle kracht vooruit met onderzoek voor de uitdagingen van de toekomst. En het instituut, dat zijn de mensen. Het waren velen in de organisatie die borg hebben gestaan voor MARIN zoals het nu staat en het zijn de mensen van nu die borg staan voor de weg vooruit. De uitdagingen van vandaag zijn er velen. Het klimaat vraagt om energiebesparing en energietransitie, de samenleving vraagt om circulariteit, de economie vraagt om innovatie en de jeugd wil in dit alles een aandeel hebben. MARIN is er bij uitstek in geslaagd om in deze zaken te excelleren. De technische en theoretische kwaliteit van het werk van MARIN is wereld leidend. MARIN is daarmee een cruciale hoeksteen in de prestatie van Nederland op het wereldwijde maritieme speelveld.’

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Ook Willems is lid van Aqualink. Meld u nu ook aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.