ARNHEM Aqualink, de vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland, is onlangs aan tafel geschoven bij de bedrijvencontactgroep Nieuwe Haven in Arnhem om te praten over wat er moet gebeuren om van de haven weer een echte en veilige industriehaven te maken. Al jaren liggen in de haven woon- en recreatieboten. Dit zorgt voor onveilige situaties en belemmert de bedrijven in het ondernemen.
‘De kwestie sleept al jaren’, vertelt Irene van Dongen van Aqualink. ‘Maar er is in die jaren weinig veranderd. Ondernemers in de haven hebben weinig vertrouwen in de slagvaardigheid van de gemeente richting de toekomst terwijl de Nieuwe Haven op het water veel beter benut kan worden. Er is ruimte genoeg maar op het water is het nu veel te druk. Alles ligt er door elkaar.’
De mening van Aqualink wordt bevestigd in een visie van de gemeente Arnhem over de Nieuwe Haven. Hierin werd in 2019 geconcludeerd dat de Nieuwe Haven nu wordt gebruikt door teveel en te diverse doelgroepen zoals vrachtschepen, bedrijven, cruiseschepen, woonboten, recreatie en een jachthaven. Uit eerder onderzoek bleek al dat hierdoor de nautische veiligheid in de haven in het geding komt. ‘Daarvoor moeten keuzes worden gemaakt, maar het ontbreekt de gemeente aan actueel en integraal beleid op basis waarvan antwoord gegeven kan worden op verschillende (toekomstige) ruimteclaims en ontwikkelingen die op het gebied afkomen.’
Twee scenario’s
Uit recent onderzoek van de regio Arnhem-Nijmegen bleek dat de vraag naar watergebonden- en verbonden bedrijventerreinen in de regio toeneemt. Tevens bieden de bedrijven in de havens een belangrijke bijdrage in werkgelegenheid. Voor de gemeentelijke visie werden daarom de mogelijkheden onderzocht om te komen tot een Nieuwe Haven waarin de haven en de aangrenzende percelen uitsluitend zijn bedoeld voor (watergebonden) bedrijvigheid of dat functies in de haven gebundeld kunnen worden zodat de haven door diverse doelgroepen gebruikt kan worden. In dit laatste scenario blijkt het niet mogelijk de haven optimaal economisch te benutten. De nautische veiligheid zou in het geding blijven en een goed woon- en leefklimaat van de bewoners van de woonboten zou niet gegarandeerd kunnen worden. ‘De knelpunten uit de huidige situatie zijn ook in de toekomstige situatie niet zorgvuldig op te lossen’, is de conclusie. ‘Tevens worden bedrijven door de aanwezigheid van de woonboten beperkt in hun (toekomstige) bedrijfsvoering.’
‘Unieke kansen’
Het scenario waarin de haven en de aangrenzende percelen uitsluitend zijn bedoeld voor (watergebonden) bedrijven, sluit aan bij de economische potenties van het gebied en kan inspelen op ontwikkelingen en trends. De conclusie is dan ook dat het verder ontwikkelen van de haven als bedrijvenhaven pas mogelijk is wanneer de ‘gevoelige functies uit de haven verdwenen zijn’. ‘De woonboten staan het optimaal gebruik van de kade in de weg. Met het vrijmaken van de haven van woonboten kan de ontwikkeling van de Nieuwe Haven tot bedrijfshaven vorm worden gegeven. Het biedt unieke kansen voor de uitbouw van watergebonden en waterverbonden bedrijven en bovendien kan een impuls worden gegeven aan de transitie naar een duurzame circulaire economie.’
Watergebonden bedrijven
De Nieuwe Haven zou in de nieuwe vorm de mogelijkheid bieden om in te spelen op bestaande en toekomstige bedrijven die ambities hebben om de kade te benutten voor hun bedrijfsvoering. Zowel voor de ontsluiting van deze bedrijven als de mogelijkheid van laden en lossen van schepen. Anderzijds ontstaan er ook mogelijkheden om bedrijven te huisvesten die ondersteunend zijn of in het verlengde liggen van de watergebonden bedrijven in de haven.
In de gemeentelijk visie wordt eveneens de mogelijkheid geopperd om de niet-watergebonden bedrijven aan de Nieuwe Havenweg te verplaatsen naar andere locaties binnen Arnhem. ‘Zo ontstaat er meer ruimte voor nieuwe watergebonden bedrijven op bestaande bedrijfspercelen in de haven. Ook zijn er mogelijkheden om bestaande bedrijven, die nu gebruik maken van het wegverkeer maar waarvoor binnenvaart ook een goede optie is, te verplaatsen naar de haven.’
Visie havens en kades
Aqualink schreef overigens een paar jaar geleden zelf al een Visie havens en kades. Aqualink strijdt al jaren voor ligplaatsen en faciliteiten voor de scheepvaart. Want hoewel gemeenten leegkomende terreinen aan het water willen vergunnen aan watergebonden bedrijven, lijkt dit nog steeds niet goed te lukken. De plekken aan het water worden vaak ingenomen door bedrijven die geen gebruik maken van het vaarwater. Zo ook in Arnhem waar op het enige vrij uitgeefbare bedrijfsterrein aan de Nieuwe Haven nu een zonnepanelenpark gerealiseerd wordt. En dat komt de leden van Aqualink, die hun klanten normaal willen kunnen blijven bereiken, niet ten goede. Bovendien heeft de binnenvaart recht op ligplaatsen.
Aqualink bedacht een vrij simpele oplossing om de waterkant zoveel mogelijk te benutten. ‘Pak een strook van 10 tot 15 meter langs het water, vanwege allerlei redenen blijft zo’n strook toch al vaak vrij, maak een goede toegang naar de openbare weg en je hebt een fantastische watergebonden servicelocatie waar je alles kunt doen wat je met een watergebonden locatie zou willen doen. Zoals repareren, onderhouden en service verlenen’, schetst Van Dongen. ‘En je hebt meteen ligplaatsen voor schepen.’
Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.
