ROTTERDAM Veel maritieme toeleveranciers kijken terug op een goed 2015, maar maken zich zorgen over 2016. De totale omzet van Nederlandse maritieme toeleveranciers steeg van 3,8 miljard euro in 2014 naar 4,2 miljard euro vorig jaar, een stijging van ruim 10% dus. Volgens Netherlands Maritime Technology (NMT) moeten de toeleveranciers voor dit jaar rekening houden met lagere omzet en lagere personeelsaantallen.

Het totaal aantal maritieme toeleveranciers in Nederland wordt geschat op 670, waaronder zeer veel mkb-bedrijven. Aan de werkgelegenheidscijfers per eind 2015 is al te zien dat de markt een teruggang vertoont: eind 2015 werkten er 18.005 personen bij maritieme toeleveranciers in Nederland, tegen 18.080 het jaar ervoor. Het aantal inleenkrachten daalde ook, met ruim 25 procent tot 2.239, tegen 3.000 het jaar ervoor.

Investeren in de toekomst
Uit onderzoek uitgevoerd door Ecorys en NMT in de Maritime Delta (Zuid-Holland plus Werkendam) blijkt dat maritieme toeleveranciers sinds het uitbreken van de economische crisis eind 2008 alle zeilen bij hebben moeten zetten om hun voortbestaan te verzekeren. Gezien de hoge concentratie van toeleveranciers in de genoemde regio mag aangenomen worden dat dit representatief is voor het landelijke beeld. Toeleveranciers hebben grote investeringen gedaan in de ontwikkeling van nieuwe producten en markten. Dat heeft resultaat gehad. Omzet en personeelsaantallen benaderen weer de getallen van de hoogconjunctuur voor de crisis. De verwachting is dat maritieme toeleveranciers ook de komende jaren op een gestaag niveau zullen blijven investeren, ondanks de teruglopende markt in de offshore en grote zeescheepsbouw. Daarbij moet wel opgemerkt worden dat de verwachting is dat investeringen een stukje lager liggen dan de afgelopen vijf jaar.

Innovatief vermogen
Het innovatievermogen van toeleveranciers is belangrijk voor hun marktpositie. Een belangrijke innovatietrend in 2015 was in de eerste plaats het steeds grotere belang van ICT en automatisering, zowel in de producten als in de productie. Daarnaast bleef vermindering van energieverbruik en emissies een belangrijk item. In de Maritime Delta is een omvangrijk project uitgevoerd op het gebied van 3D printing toepassingen in de maritieme sector, waarvoor NMT de basis heeft gelegd.
In Noord-Nederland is een start gemaakt met het interregionale project Marigreen, waarin vraagstukken over LNG als brandstof aangepakt worden. Aan dat project nemen circa 40 bedrijven deel. Daarnaast hebben veel individuele mkb-bedrijven gebruik gemaakt van de verruimde mogelijkheden van de MIT-regeling voor haalbaarheidsstudies.

Duurzaam inkoopbeleid
Een trend die zichtbaar is bij diverse toeleveranciers én opdrachtgevers is het duurzaam inkoopbeleid. Zowel opdrachtgevers als toeleveranciers zelf hechten steeds meer belang aan hoe verantwoord hun producten zijn. Dit gaat verder dan de eigen fabricage of logistiek. Er wordt hierbij ook gekeken naar waar grondstoffen of halffabricaten vandaan komen en hoe deze zijn geproduceerd, ook wanneer deze producten uit het buitenland komen. Deze ketenbenadering van productie en producten is volgens NMT een positieve ontwikkeling.

Overige cijfers
Zeescheepsnieuwbouw – In totaal zijn er in 2015 63 zeegaande schepen opgeleverd (2014: 67). De orderintake betrof 64 schepen (2014: 99 schepen) met een waarde van €693 miljoen (2014: €1 miljard). De waarde van de opgeleverde schepen bedroeg in 2015 €1,3 miljard (2014: €1,2 miljard). Van deze waarde kwam 83% voor rekening van exportorders (2014: 80%). De omzet van de werven bedroeg €5,0 miljard (2014: €4,6 miljard).
Zeescheepsreparatie – De omzet bedroeg in 2015 €637 miljoen (2014: €558 miljoen).
Binnenvaart, visserij en kleine zeegaande schepen – In 2015 werden er 111 schepen (2014: 108 schepen) opgeleverd. De orderportefeuille bedroeg per 31 december 128 schepen (2014: 108 schepen).
Superjachtbouw – In 2015 zijn 23 superjachten opgeleverd (2014: 16) met een waarde van €1,1 miljard (2014: €649 miljoen) en 28 nieuwe opdrachten zijn genoteerd (2014: 22) met een waarde van €1,1 miljard (2014: €1,5 miljard). De orderportefeuille betrof eind december 72 superjachten (2014: 70 superjachten) met een waarde van ruim €4,2 miljard (2014: €4,1 miljard).

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid.

ARNHEM Gelderland moet de derde industrie van Nederland worden. Tot 2020 investeert de provincie 100 miljoen euro in een slimme en schone economie, die zorgt voor groei en banen.

Deze ambitie om op te klimmen van de vierde naar de derde plaats staat in het beleidskader economie van provincie Gelderland. ‘De Gelderse economie is al wereldtop, maar het kan en moet nog beter’, vertelt gedeputeerde Michiel Scheffer. ‘Vooral op het gebied van innovatie hebben we nog veel terrein te winnen. We willen werk maken van innovatie door bedrijven duurzaam te laten produceren, innovatie en industrie beter op elkaar aan te laten sluiten en de rode loper uit te leggen voor ambitieuze bedrijven met de potentie om te groeien.’

Banenmotor
De maakindustrie is de banenmotor van de Gelderse economie. De 7500 industriële bedrijven in Gelderland leveren nu 13% van het regionaal inkomen en 11% van de werkgelegenheid. De indirecte effecten als aanjager van de dienstverlening zijn dubbel zo groot. Op dit moment werken er 110.000 mensen in de Gelderse industrie. Meer dan 100.000 mensen zijn werkzaam in aanverwante sectoren.

Maar de maakindustrie verandert volgens de provincie ingrijpend door 3D printing en robotisering en digitalisering. ‘De aarde warmt op en grondstoffen worden schaars. Bedrijven moeten duurzaam innoveren om concurrerend te blijven. Provincie Gelderland ondersteunt bedrijven bij de inzet van nieuwe technologieën zoals Big Data en The Internet of Things en het zo lang mogelijk (her)gebruiken van schaarse grondstoffen.’

Personeelstekort
Een slimme industrie heeft slimme mensen nodig op alle niveaus. Er is een groeiend gat tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Met name in de techniek en de ict is er een tekort aan gekwalificeerd personeel. Samen met onderwijs en ondernemers investeert de provincie in projecten die de discrepenties op de arbeidsmarkt verkleinen. Een voorbeeld is ‘Werken en Leren met Energie’ in Nijmegen waarin technisch talent een opleiding combineert met een baan bij een energiebedrijf.

‘We staan aan de vooravond van een industriële renaissance’, vat Scheffer samen. ‘Steeds meer productie wordt teruggehaald naar Europa om sneller in te kunnen spelen op de vraag van de klant. De maakindustrie in Gelderland is van wereldniveau en het verschil in loonkosten wordt kleiner. We leggen de rode loper uit voor ambitieuze en innovatieve bedrijven met de potentie om te groeien. Met de universiteiten, de agrofoodsector en de maakindustrie heeft Gelderland alles in huis om werk te maken van innovatie. We hebben de kennis is huis, we kunnen het maken en we hebben de ruimte.’

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid.