Tag archieven: milieu

Subsidie voor aanschaf Stage V- of elektromotor

DEN HAAG Minister Cora van Nieuwenhuizen trekt de komende drie jaar 11,7 miljoen euro uit om binnenvaartschippers en -reders te ondersteunen bij de verduurzaming van hun vloot. De subsidie is bedoeld voor de aanschaf van een Stage V-motor of elektromotor. Zo moet de uitstoot van stikstof door de binnenvaart omlaag worden gebracht.

In 2021 stelt het ministerie € 4,9 miljoen euro beschikbaar voor aanschaf van een Stage V-motor of elektromotor en € 15,6 miljoen euro voor aanschaf van een SCR-katalysator. De subsidie bedraagt maximaal 40% van de investeringskosten. Voor middelgrote en kleine ondernemingen kan dit verhoogd worden naar 50% respectievelijk 60%. Het maximaal uit te keren bedrag per aanvraag is € 200.000.

‘De binnenvaart is cruciaal om op een duurzame en efficiënte manier onze goederen te vervoeren, om het dichtslibben van de wegen te voorkomen en onze internationale concurrentiepositie te versterken’, stelt de minister. ‘Laten we als varende natie het goede voorbeeld geven en met deze injectie een serieuze stap zetten naar een duurzame toekomst.’

Stikstofaanpak
Tussen 2021-2025 komt 65 miljoen euro beschikbaar om bestaande motoren van binnenvaartschepen uit te rusten met SCR-katalysatoren. Een binnenvaartschip met een SCR-katalysator stoot tot 80 procent minder stikstof uit. Na 2025 investeert het kabinet nog eens 14 miljoen euro in deze zogenaamde ‘retrofit’ van binnenvaartschepen. De bijdrage voor de aanschaf en installatie van katalysatoren is onderdeel van de structurele aanpak stikstof; het maatregelenpakket van het kabinet om de stikstofuitstoot omlaag te brengen.

Ontwikkeling schone motoren
De ondersteuning voor de verduurzaming van binnenvaartschepen volgt op de regeling voor de ontwikkeling en productie van schonere scheepsmotoren, die eind vorig jaar werd gepubliceerd. Met die subsidie kunnen fabrikanten en ontwikkelaars een bijdrage tot 250.000 euro krijgen. In totaal was er in 2020 500.000 euro en in 2021 1 miljoen euro beschikbaar voor de ontwikkeling van schonere motoren. Fabrikanten kunnen de subsidie nog tot 16 maart 2021 aanvragen.

Aanvragen
Aanvragen voor schone motoren en voor SCR-katalysatoren kunnen worden ingediend bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Het Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) treedt voor geïnteresseerden op als vraagbaak. Bij vragen of voor meer informatie over deze regeling kunt u contact opnemen met Niels Kreukniet (EICB) via 010 798 98 30 of per e-mail: info@eicb.nl.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

 

ChristenUnie wil energiebelasting zero emissieschepen schrappen

DEN HAAG Tweede Kamerlid Stieneke van der Graaf van de ChristenUnie heeft in het algemeen overleg Maritiem gepleit voor het schrappen van de energiebelasting voor zero emissieschepen. De maatregel kwam haar op kritiek te staan van andere partijen. De Socialistische Partij (SP) wilde niet zo’n Tesla subsidie, evenals de minister.

Met het schrappen van de energiebelasting wil Van der Graaf de doelstellingen uit het Klimaatakkoord en de Green Deal toch nog kunnen behalen. Volgens het Tweede Kamerlid is vanwege de accijnsvrijstelling op gasolie sprake van ongelijke fiscale behandeling. ‘Er is nu dus een voordeel voor vervuilende brandstoffen. Een nihil tarief op de energiebelasting voor zero emissieschepen kan dat oplossen. Er moet echt meer concreet gebeuren om de doelstellingen te halen. En dan gaat het vooral om dat deel van de vloot waar nu nog een slag kan worden gemaakt.’

Tesla subsidie
Kamerlid Cem Laçin (SP) sprak van een opmerkelijk voorstel. ‘De SP is natuurlijk ook voor vergroening, maar ik vind het vreemd dat de ChristenUnie nu pleit voor een Tesla subsidie. Die ging op de weg vooral naar de welgestelden en in de binnenvaart zou de subsidie naar grote parten als een bierbrouwer gaan.’ Van der Graaf verdedigde zich met de boodschap dat haar voorstel de hele binnenvaart ten goede zou komen. ‘Het gaat dus niet om de partijen die het nu al goed doen.’

Tweede Kamerlid Roy van Aalst (PVV) maakte duidelijk dat een groot deel van de binnenvaart niet in staat is om dergelijke zero emissieschepen te kopen en kwalificeerde het voorstel van Van der Graaf als ‘een oplossing voor een niet bestaand probleem’.

Samen met de sector
Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat meldde Van der Graaf te kijken naar alle instrumenten die kunnen bijdragen aan de vergroening van de binnenvaart maar dat ook wordt gekeken hoe de euro’s van de overheid zo goed mogelijk ingezet kunnen worden. ‘We gaan dat samen met de sector doen. Ik wil dat niet vanuit een ivoren toen doen, maar ik wil van de sector horen waar behoefte aan is. ’

De minister bleek er ook niet van overtuigd dat het doel van 150 zero emissieschepen in 2030 niet wordt gehaald, waarvan de eerste volgend jaar al in de vaart moet komen. ‘Verder is er een jarenlange strijd geweest over de energiebelasting op walstroom. Als Europa toestemming geeft dan gaat de energiebelasting vanaf 1 januari volgend jaar er vanaf.’

Op de vraag van Tweede Kamerlid Rutger Schonis (D66) of er een vrijstelling op de energiebelasting kan komen voor het opladen van containers met oplaadbare batterijen die steeds vaker in de binnenvaart zijn te zien, antwoordde Van Nieuwenhuizen dat ze overal naar kijkt als het gaat om de vergroening van de binnenvaart. Net als het voorstel van de ChristenUnie.

Ja of nee
Zowel Van der Graaf als Van Aalst vroegen van de minister uiteindelijk een keiharde ja of nee op het voorstel van de ChristenUnie. De minister gaf aan eveneens geen Tesla subsidie te willen hebben. ‘Ik begrijp de wens van mevrouw De Graaf, maar er moet wel voldoende draagvlak voor zijn. Het lijkt mij niet het meest voor de hand liggende voorstel.’

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

 

Verwijderingsbijdrage binnenvaart omhoog

ROTTERDAM Op 1 januari 2021 gaat de verwijderingsbijdrage die schippers betalen voor olie- en vethoudend afval omhoog van 7,50 euro naar 8,50 euro per 1000 liter gebunkerde gasolie. Dit hebben de partijen die zijn aangesloten bij het internationale Scheepsafvalstoffenverdrag met elkaar afgesproken. Het tarief gaat omhoog om de inzameling en verwerking van het olie- en vethoudend scheepsafval weer kostendekkend te krijgen.

Sinds 1 januari 2011 betalen schippers een verwijderingsbijdrage voor olie- en vethoudende afvalstoffen. Er is toen gekozen voor een bedrag dat voor de komende jaren voldoende zou zijn om de kosten te dekken. Inmiddels zijn de kosten van de inzameling en verwerking dusdanig gestegen dat de verwijderingsbijdrage niet meer volledig de kosten dekt.

Het is de eerste keer sinds de invoering dat de bijdrage omhoog gaat. Er is gekozen voor een verhoging van 1 euro, zodat het tarief naar verwachting ook de komende periode gelijk kan blijven. Hiermee komen de deelnemende landen tegemoet aan een wens van de scheepvaart en het bedrijfsleven. Dit stelt hen namelijk in staat overeenkomsten te sluiten zonder deze steeds aan te passen aan de hoogte van de verwijderingsbijdrage.

Scheepsafvalstoffenverdrag
De verwijderingsbijdrage is onderdeel van het Scheepsafvalstoffenverdrag (SAV); internationaal aangeduid met de afkorting CDNI. Hierin staan afspraken over de inzameling van scheepsafval in de binnenvaart. Het SAV bestaat uit 3 delen die de verzameling, afgifte en inname beschrijven van olie- en vethoudende afvalstoffen (deel A), afval van de lading (deel B) en overig afval, zoals huisvuil (deel C). Het CDNI is van toepassing in Nederland, België, Duitsland, Luxemburg, Zwitserland en in een deel van Frankrijk (de Rijn en de kanalen in het noorden van het land).

Informatie voor schippers
Schippers met vragen of opmerkingen over deel A en C kunnen contact opnemen met stichting SAB via telefoonnummer 010-7989898. Voor vragen of opmerkingen over deel B kunnen schippers contact opnemen met het Meld- en Informatiepunt van het Havenbedrijf Rotterdam. Zij zijn te bereiken op telefoonnummer 010-2521000.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

‘Elektrificatie binnenvaart gaat veel te langzaam’

ARNHEM De elektrificatie van de containerbinnenvaart is nog nauwelijks op gang gekomen en krijgt de komende jaren ook nog weinig vaart. Dit is de verwachting van de onderzoekers van ElaadNL in hun nieuwste outlook ‘Tegen de stroom in varen’. De binnenvaart zit daarmee ondanks verwachte technologische ontwikkelingen nog niet op koers om haar klimaatdoelen te halen.

ElaadNL verwacht dat door ontwikkelingen in batterij- en laadtechnologie elektrisch varen goedkoper wordt. Daarmee kan het een interessant alternatief worden voor binnenvaartschippers. De huidige aandrijvingen zullen steeds vaker modulair worden opgebouwd met elektrische aandrijving en een dieselgenerator. Verwisselbare batterijcontainers kunnen het opladen eenvoudig maken. Wanneer terminals voorzien zijn van laadinfrastructuur, kunnen hier naast schepen ook elektrische vrachtwagens worden opgeladen. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan de eerste containerschepen voor de binnenvaart die volledig elektrisch varen.

Niet snel genoeg
Maar deze ontwikkeling gaat zonder aanvullende maatregelen niet snel genoeg om de doelen van de ‘Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens’ te halen, zo verwacht ElaadNL in haar outlook. Daarvoor moet de CO2 uitstoot in 2030 40 procent lager zijn dan in 2015 en de emissie van milieuverontreinigende stoffen 35 procent lager in 2035. In 2030 moeten 150 schepen een Zero Emissie aandrijflijn hebben. En in 2050 moet volgens de Green Deal een nagenoeg emissievrije binnenvaart gerealiseerd zijn. Deze doelstellingen worden zelfs in het hoge scenario in de ElaadNL Outlook niet gehaald.

Langzaam op gang
‘We zien dat de focus binnen de sector nu nog steeds op het gebruik van moderne dieselmotoren ligt’, zegt Rutger de Croon van ElaadNL. ‘Een binnenvaartschip vervangt eens in de 15 tot 20 jaar haar motor. De financiering van elektrificatie en een vroegtijdige afschrijving van de huidige dieselmotoren kunnen een struikelblok vormen waardoor elektrificatie lang op zich kan laten wachten.’

In vergelijking met andere sectoren waarvoor ElaadNL een Outlook maakte, zoals de elektrificatie van het zware transport op de weg, signaleert De Croon dat de elektrificatie van het containervervoer in de binnenvaart nog weinig vaart heeft. ‘Voor het stroomnet betekent dit dat de komende jaren nog maar weinig capaciteit nodig is voor laadinfrastructuur op dit gebied. Maar het betekent ook dat wanneer de ambities er wel komen en de transitie op gang komt, er misschien te weinig tijd is om alles op tijd aan te sluiten. Het aanleggen van de benodigde energievoorzieningen kan veel tijd in beslag nemen.’

Standaard
Volgens de onderzoekers van ElaadNL is bij de elektrificatie van de binnenvaart een belangrijke rol weggelegd voor de overheid. Die kan ervoor zorgen dat de kosten van elektriciteit ten opzichte van diesel verbeteren. Daarnaast is er een sterke vraag naar standaardisatie van de wijze waarop de schepen opgeladen gaan worden. Nederland heeft ook een bijzondere kans. Met de kleine initiatieven die er nu zijn, tezamen met het grote aandeel dat Nederland heeft in de Europese binnenvaart, kan ons land nu de standaard voor elektrisch watertransport neerzetten.
Over ElaadNL en de Nationale Agenda Laadinfrastructuur

Over ElaadNL
ElaadNL is betrokken bij de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL). Via de NAL krijgen aangewezen regio’s in Nederland de opgave de vraag naar laadpunten in beeld te brengen. In dat kader gaat er vanuit de NAL (in de werkgroep logistiek) aandacht uit naar de elektrificatie van de binnenvaart en de standaardisatie van de laadmogelijkheden daarvoor.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

 

1,5 miljoen voor aanjagen ontwikkeling duurzame motoren

DEN HAAG Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat trekt 1,5 miljoen euro uit om de ontwikkeling van duurzame scheepvaartmotoren voor de binnenvaart aan te jagen. Met het geld ondersteunt de minister de fabrikanten van scheepsmotoren bij het kostbare proces voor de verdere ontwikkeling en productie van duurzame scheepsmotoren.

De ontwikkeling van duurzame motoren kost veel geld. Omdat de binnenvaartsector voor veel motorleveranciers maar een kleine markt is, is het ontwikkelen van schone motoren vaak niet rendabel. Met de nieuwe subsidieregeling kunnen fabrikanten en ontwikkelaars een bijdrage tot 250.000 euro krijgen voor hun project. In totaal is dit jaar 500.000 euro subsidie beschikbaar, in 2021 nog eens 1 miljoen euro.

‘Goede bijdrage’
‘De binnenvaart is een goed alternatief voor het vervoer van onze goederen over de drukke wegen’, stelt de minister. Het is daarbij wel belangrijk dat de uitstoot van de binnenvaartschepen afneemt. Schonere motoren kunnen daaraan een goede bijdrage leveren.’

Aanvragen voor dit jaar kunnen tot 16 november 2020 worden ingediend bij het Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB). De uiterste datum voor het indienen van een aanvraag voor volgend jaar is 1 maart 2021.

Aanvullend
De regeling voor de ontwikkeling en productie van schonere scheepsmotoren is aanvullend op de nog in voorbereiding zijnde ‘Tijdelijke subsidieregeling verduurzaming binnenvaartschepen’. De regeling die naar verwachting aan het einde van dit jaar van start zal gaan, heeft als doel de bestaande binnenvaartvloot te verduurzamen en zal worden zal worden uitgevoerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

 

Kabinet schaft energiebelasting op walstroom af

DEN HAAG Het Kabinet gaat volgend jaar de energiebelasting op walstroom afschaffen. Dat staat in de miljoenennota die op Prinsjesdag is gepresenteerd. Daarnaast wordt er gekeken of het mogelijk is om een sterk verlaagd tarief aan energiebelasting in te voeren.

Met de maatregelen wordt het volgens verladersorganisatie evofenedex voor handels- en productiebedrijven financieel aantrekkelijker om elektrische binnenvaartschepen in te zetten.

De maatregelen komen voort uit de Green Deal Maritiem die vorig jaar door de overheid en de binnenvaartsector is gesloten. evofenedex heeft als vertegenwoordiger van een groot deel van de klanten van de binnenvaart ook deze Green Deal ondertekend. ‘Met leden van evofenedex onderzoeken we mogelijkheden om schonere binnenvaart ook vanuit de markt te stimuleren.’

Voorsprong kwijt
Komend jaar wordt er ook een Europees vergroeningsfonds voor de binnenvaart opgezet. Dit komt bovenop de subsidie van 79 miljoen die het kabinet eerder dit jaar al in het vooruitzicht stelde om schepen te voorzien van schonere motoren. Dit zal ook bijdrage aan het versnellen van de vergroening van de binnenvaart. Van groot belang voor de aantrekkelijkheid van de sector, die volgens de verladers langzaam haar groene voorsprong dreigt kwijt te raken. (Foto North Sea Port)

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

€ 250.000 voor testen ontgassingsinstallaties

DEN HAAG Het ministerie van Infrastructuur en Milieu stelt € 250.000 ter beschikking om mobiele ontgassingsinstallaties te testen. Varend ontgassen door binnenvaarttankschepen wordt in heel Nederland verboden. Daarom is het belangrijk dat er voldoende veilige en milieuverantwoorde alternatieven zijn voor het ontgassen naar de buitenlucht.

Op dit moment kunnen schepen in Rotterdam en Moerdijk hun laadruimten ontdoen van dampen bij ontgassingsinstallaties. Deze twee locaties zijn echter niet voldoende als het verbod om dit varend te doen, in werking treedt. Er is dan ook behoefte aan mobiele ontgassingsinstallaties met name in de havengebieden waar veel overslag plaatsvindt. Wanneer deze proeven succesvol zijn doorlopen, is het aan de provincies om deze ontgassingsinstallaties te vergunnen.

Spoedige ratificatie
Minister Cora van Nieuwenhuizen heeft zich bij haar Europese collega’s hard maakt voor een spoedige ratificatie van de verdragswijziging. Want dat is nodig om het verbod in te laten gaan. De minister woonde een proef bij. ‘Ik vind het belangrijk dat er snel alternatieven zijn voor het varend ontgassen. Het is kwalijk voor de bemanning en omwonenden maar het is ook niet goed voor het milieu. We moeten snel meer weten wat de beste manier is om dit te doen en deze proeven helpen daarbij.’

Europees geld voor onderzoek varen op waterstof

BRUSSEL Het transport van goederen met binnenvaartschepen op waterstof tussen de havens van Rotterdam en Genua is een stap dichterbij gekomen. Het samenwerkingsverband RH2INE heeft van de Europese Commissie een half miljoen euro subsidie gekregen voor verder onderzoek naar een plan hiervoor.

In RH2INE (Rhine Hydrogen Integration Network of Excellence) werken zo’n 20 partijen samen, waaronder overheden en bedrijven die het gebruik van waterstof mogelijk maken. Zuid-Holland, de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, en de havens van Rotterdam, Duisburg en RheinCargo hadden een aanvraag gedaan. Zij dragen zelf ook een half miljoen euro bij aan het verdere onderzoek.
Het doel is om in 2024 minimaal tien schepen op waterstof te laten varen op de belangrijkste handelsroutes tussen de Rotterdamse haven en Keulen, de Rijn-Alpencorridor. Hiervoor moeten langs de route drie stations komen voor het bunkeren van waterstof. In 2050 moet dat aantal worden uitgebreid zodat het goederenvervoer tot aan Genua waterstof kan gebruiken.

Onderzoek
De Europese subsidie wordt gebruikt voor onderzoek naar hoe de waterstofvulstations het beste zijn te realiseren, de technische uitwerking, de benodigde wetgeving in de verschillende landen en de locaties om de schepen te voorzien van waterstof als brandstof. Via RH2INE willen de partijen ook van elkaar leren. Ze doen dat door kennis uit te wisselen voor het gebruik van waterstof voor de binnenvaart. Het gaat om partijen die allemaal een rol hebben voor waterstof; van productie, distributie en tot het gebruik ervan in schepen.

De Zuid-Hollandse gedeputeerde Floor Vermeulen van verkeer en vervoer is er van overtuigd dat waterstof voor de toekomst een oplossing is voor zwaar transport. ‘Om dit voor elkaar te krijgen heb je elkaar nodig en ik ben trots op de partijen die zich hebben aangesloten. Van productie, distributie tot afname. Deze subsidie zie ik als een stimulans waarmee Europa aangeeft dat we op de goede weg zijn. Het sluit ook aan bij de ambitie van Zuid-Holland voor een betere balans tussen mobiliteit en een prettige leefomgeving.’

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

Nijmegen gaat voor een emissievrije binnenvaart

NIJMEGEN De gemeente Nijmegen gaat voor een emissievrije binnenvaart en wil daarom de toegang tot haar havenbekkens gaan beperken voor de ‘vervuilende binnenvaart’. Nijmegen denkt hiervoor aan te sluiten bij Rotterdam. Daar wordt vanaf 2025 de toegang tot de havenbekkens beperkt tot schepen die minimaal aan de CCR 2-eisen voldoen. Momenteel loopt in Rotterdam een evaluatie hierover.

Volgens de gemeente Nijmegen blijkt uit onderzoeken van de afgelopen jaren dat de scheepvaart op de Waal verhoudingsgewijs een steeds grotere luchtvervuiler wordt in Nijmegen. Dat komt onder meer doordat auto’s qua uitstoot sneller schoner worden dan schepen. ‘Globaal genomen is de uitstoot van NOx en roet door de binnenvaart op de Waal binnen de gemeente Nijmegen even groot als van al het wegverkeer in de stad. Daar staat tegenover dat vervoer over water nog steeds per vrachtkilometer minder CO2 uitstoot dan vrachtvervoer over de weg.’

Daarom wil de stad hier snel extra aandacht voor. Om echt iets te kunnen doen is nationale en internationale samenwerking nodig. Daarom doet Nijmegen actief mee in samenwerkingsverbanden zoals het Europese project CLINSH de landelijke Green Deal Binnenvaart.

Emissievrije havens en kades
Recente ruimtelijke ontwikkelingen langs de Waal en ook de ontwikkelingsrichting in de ontwerp Omgevingsvisie van Nijmegen duiden op een nadrukkelijke concentratie van wonen, werken en recreëren langs de Waal en het Maas-Waalkanaal. De gemeente treft daarom maatregelen om tot verdere reductie te komen van de uitstoot door scheepvaart en daarmee een verminderde belasting op de leefomgeving langs Waal en Maas-Waalkanaal.

Een van de maatregelen is de aanleg van walstroom. Op vrijwel alle publieke kades is al walstroom aanwezig, maar er bestaat de wens voor uitbreiding van walstroom op de Waalkade vanwege grotere stroombehoefte per aansluitpunt en voor uitbreiding van het aantal aansluitpunten van 4 naar 5.

Korting
Schepen die in het bezit zijn van een zogenaamd Green Award Certificaat krijgen in Nijmegen nu al 15% korting op haven- en overslaggelden. De gemeente Nijmegen wil echter onderzoeken hoe op een effectievere wijze korting en andere financiële prikkels kunnen worden gegeven ter bevordering van inzet van schonere schepen. Daarbij kan mogelijk gebruik gemaakt worden van het landelijke labeling systeem voor schepen dat wordt ontwikkeld, waarbij naast uitstoot ook klimaatdoelstellingen een rol spelen.

Emissievrije binnenvaart
De gemeente Nijmegen gaat voor een emissievrije binnenvaart. Daarvoor is wel samenwerking met diverse partners in het stroomgebied van de Waal, Rijn en Maas nodig. De gemeente neemt hiervoor deel aan besprekingen over de opbouw van een landelijk of Europees fonds voor verduurzaming van de binnenvaart en staat open voor andere initiatieven. Samen met havengebonden bedrijven in de Kanaalhavens worden verdere maatregelen om duurzame binnenvaart te verkennen opgepakt, onder andere met BCTN en ENGIE.

Hiervoor willen ENGIE, BCTN, gemeente Nijmegen en andere partners een laadstation realiseren, waarmee batterijcontainers voor de binnenvaart geladen kunnen worden. Dit zijn zogenaamde Modulaire Ener-gie Containers (MEC’s). Dit project ‘Energie Transhipment Hub Nijmegen’ behelst het ontwikkelen en testen van een innovatieve en duurzame energie-infrastructuur op het terrein van de voormalige Gelderland centrale aan de Waal in Nijmegen. Op deze hub worden energiecontainers opgeladen die gebruikt worden op binnenvaartschepen, op festivals en op bouwterreinen. De containers zullen vooral worden opgeladen met de pieken in de elektriciteitsproductie ten gevolge van wind- en zonne-energie. Ook zullen laadpunten worden voorbereid voor zware voertuigen en wordt er voorgesorteerd op het produceren en tanken van waterstof voor schepen en voertuigen.

Waterstof
Samenwerking in de zopgenoemde Rijn-Alpine corridor is ook het doel van het initiatief RH2INE, dat zich richt op de inzet van water-stof als energiedrager voor binnenvaart over de Rijn. Provincie Zuid-Holland, Gelderland, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen zijn hierbij betrokken evenals marktpartijen. Op 31 januari 2020 is een intentieverklaring ondertekend met als doel om in 2030 tien schepen die varen op waterstof in de vaart te brengen op de Rijn. De gemeente Nijmegen sluit zich hierbij aan en legt de verbinding met de Energy Transhipment Hub. Ook verkent de gemeente de interesse bij lokale schippers en verladers om op waterstof te varen en rijden.

Stimuleren
Het verkrijgen van kapitaal voor een grote investering in schonere motoren en/of nageschakelde technieken is een belemmering voor scheepeigenaren. Dat geldt ook voor de toepassing van alternatieve brandstoffen met een diesel-hybride aandrijving of de ombouw naar LNG, die het brandstofverbruik nog verder kunnen verminderen. Nijmegen heeft niet de mogelijkheden om hierin te faciliteren maar dringt er wel bij het Rijk en Europa op aan om stimuleringsregelingen en investeringsfondsen beschikbaar te stellen.

In samenwerking met Bureau Brussel voert Nijmegen lobby om bij de Europese instellingen in Brussel te pleiten voor strengere uitstooteisen voor de binnenvaart en stimulering van schonere brandstoffen en scheepvaarttechnieken. Bijvoorbeeld door ontheffing van energiebelasting op walstroom en laden van batterijcontainers en de invoering van heffingen op scheepvaartbrandstoffen, waarbij de opbrengst benut dient te worden voor duurzame investeringen in de sector.

Meetnet
De gemeente Nijmegen vindt het belangrijk dat er aandacht is voor de emissies van schepen. In dat verband streeft de gemeente ernaar dat er een meetpunt van het landelijk Meetnet Luchtverontreiniging langs de Waal in Nijmegen komt. Om structurele belasting van benzeen op inwoners te meten, heeft gemeente Nijmegen recent op een tiental locaties benzeenmetingen uitgevoerd aan beide zijden van de Waal. Deze metingen kunnen niet worden ingezet voor de handha-ving van een eventueel ontgassingverbod, maar geven wel een indruk van de gemiddelde concentratie aan benzeen waar de burger van Nijmegen aan blootgesteld wordt. Voor benzeen bestaat een wettelijke grenswaarde voor de jaargemiddelde concentratie. Daaraan wordt in ruime mate voldaan.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

Varen op waterstof kent nog vele uitdagingen

ROTTERDAM Hoewel de binnenvaart en de short sea de eerste voorzichtige stappen zetten naar een volledig emissievrije aandrijving via waterstof, kent het varen op waterstof nog grote uitdagingen die moeten worden geslecht voordat een brede toepassing in Nederland mogelijk is. Een en ander blijkt uit een inventariserend onderzoek, dat het Expertise en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) in opdracht van de ministeries Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat heeft uitgevoerd.

Er zijn in Nederland ongeveer 20 innovatieve projecten op het gebied van het varen op waterstof gaande. De eerste concrete demonstratieschepen met waterstofaandrijving komen naar verwachting in 2021 in de vaart. Maar een versnelde toename van het aantal schepen op waterstof kan alleen slagen als de economische, infrastructurele en technische vraagstukken worden opgelost. Zonder een aanzienlijke opschaling aan de aanbodkant, en daarmee: een forse kostenreductie voor waterstof, wordt de afname van waterstof niet snel aantrekkelijk. Daarnaast is het essentieel om een goed veiligheidskader te ontwikkelen.

Demonstratieprojecten
Essentieel voor de invoering van waterstof als brandstof voor de binnenvaart en short sea is volgens het EICB het ervaring opdoen via succesvolle demonstratieprojecten. Daardoor moet meer vertrouwen bij de ondernemers in de binnenvaart ontstaan om de switch naar de waterstofelektrische aandrijving te maken. Daarbij is het ook belangrijk dat er in de markt een ‘preferentie energiedrager’ ontstaat. Op dit moment is de variatie aan waterstofenergiedragers nog groot zoals gasvormig, vloeibaar, of gebonden in vloeibare of poedervormige dragers.

Kostbaar
Over het algemeen is de toepassing van waterstof volgens het EICB nog een kostbare aangelegenheid. Naarmate de techniek en de markt zich verder ontwikkelen, zal er richting 2030 mogelijk een gunstiger perspectief ontstaan op een kosteneffectieve toepassing. Uit het rapport blijkt dat individuele schippers niet alleen voor grote investeringsopgaven staan, maar ook nog onzekerheden kennen waar het gaat om bunkerinfrastructuur en internationale regelgeving. EICB breekt een lans voor een meer collectieve aanpak, bijvoorbeeld per corridor.

Medewerking gevraagd
Als inderdaad wordt gekozen om waterstoftoepassing in binnenvaart en short sea verder te stimuleren, kunnen volgens het EICB door middel van de ‘handelingsperspectieven’ stappen worden gezet naar een verdere uitrol van waterstof in de sector. ‘Belangrijk om te beseffen is dat de overheid in deze ontwikkelopgave voornamelijk een coördinerende en faciliterende rol heeft en niet succesvol kan zijn zonder medewerking van verladers, brandstofleveranciers en het bankwezen. Daarnaast spelen regionale overheden en havenbedrijven een vitale ondersteunende rol.’

Het EICB heeft de volgende handelingsperspectieven geïdentificeerd:

1. Faciliteren van basisinfrastructuur
Opbouw van een basale infrastructuur van bunkerlocaties waar schepen waterstof aan boord kunnen nemen. Belangrijkste partij hierin zijn de brandstofleveranciers, maar ook overheden, havenbedrijven en bankwezen spelen hierbij een duidelijke en significante rol.

2. Financieel stimuleren
Het bundelen van stimuleringskracht om scheepseigenaren te compenseren voor de hoge investeringskosten en de permanent hoge operationele kosten van waterstofaandrijving. Verladers hebben een grote rol bij het compenseren voor gestegen operationele kosten. Ondersteuning bij het dragen van investeringskosten ligt bij overheden (via innovatiebeleid), bankwezen en in mindere mate verladers.

3. Normeren
Het versnellen en toegankelijk maken van het juridische proces om toestemming te krijgen voor varen op waterstof. Waarschijnlijk is ook het aanpassen van regelgeving noodzakelijk, uiteraard onder de stringente voorwaarden die vanuit het veiligheidskader worden gesteld. Daarnaast kan standaardisering het makkelijker maken voor leveranciers van technische oplossingen voor waterstofaandrijving om schaalvergroting te bereiken. Hier ligt een rol voor overheden, klasse bureaus en havenbedrijven.

4. Gecoördineerde aanpak
Het combineren van bovenstaande acties onder één gecoördineerde aanpak, gericht op het met waterstof verduurzamen van een bepaalde corridor of regio. Dit resulteert in een proeftuin waar de belemmeringen bij externe pijlers van tevoren worden opgelost. Scheepseigenaren richten zich alleen nog op de directe toepassing van waterstof aan boord. Het inrichten van zo’n gecoördineerde aanpak kan onder impuls van de overheid, maar ook andere sterke partners (zoals: grote verladers of energieleveranciers) kunnen hierin het voortouw nemen.

5. Community building
Als ondersteuning bij bovenstaande punten is een overlegstructuur tussen de sector, verladers, het bankwezen, de waterstofindustrie, havenbedrijven en overheden een waardevolle fundering. Dit biedt partijen een gestructureerde omgeving om informatie uit te wisselen en te bouwen aan een gezamenlijke aanpak.

150 schepen in 2030
De ontwikkeling van waterstofelektrische aandrijving biedt naast het aanbieden van batterijelektrische energie voor de binnenvaart een tweede emissievrije oplossing. Het kabinet streeft in 2030 naar tenminste 150 volledig ‘zero emissie’ schepen in de vaart, op een totale vloot van circa 5.500 binnenvaartschepen.

Het kabinet zet ook stevig in op de ontwikkeling van waterstof als energiedrager. Eind maart publiceerde minister Wiebes de Kabinetsvisie Waterstof. Daarin wordt ook genoemd dat de toepassing van waterstof in de sector mobiliteit, en daarbinnen vooral het zwaardere vervoer, waaronder de binnenvaart, een belangrijke impuls kan geven aan het ontwikkelen van de markt voor waterstof als energiedrager.

Download het complete rapport

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.