Veiliger en zuiniger varen met ‘haptische feedback’

DELFT Haptische feedback waarmee kapiteins intuïtieve feedback krijgen om hun schip veiliger en met minder brandstofverbruik te kunnen besturen. Het is een uitvinding van Smart-Ship, een high-tech bedrijf dat gevestigd is bij YES!Delft. Het bedrijf ontvangt € 200.000 van investeringsfonds UNIIQ voor het doorontwikkelen van de technologie.

Roy Kok ontwikkelde in het kader van een afstudeeropdracht voor de Marine aan de TU Delft de technologie van Smart-Ship. Hij ontwikkelde een haptisch algoritme om specifiek schadelijke verticale versnellingen, het stuiteren, van kleine snelle schepen op hoge snelheden te voorkomen. Bij militaire missies wordt op hoge snelheden gevaren, wat kan leiden tot dusdanig harde klappen dat de bemanning verwondingen oploopt aan rug, nek, knieën en nieren. De resultaten van gebruikerstests met dit eerste algoritme waren dusdanig positief dat Roy samen met zijn broer Brent Kok en Jelle Tiemensma Smart-Ship oprichtte. De investering vanuit UNIIQ is voor Kok ‘een zeer waardevolle stem van vertrouwen’. ‘Deze stelt ons in staat om onze onderneming verder te laten groeien en de ontwikkeling van onze lijn high-end haptische controls voort te zetten.’

Contact verliezen
Volgens Kok zijn schepen in de laatste honderd jaar te groot geworden om handmatig te kunnen besturen. ‘Om alsnog efficiënt en veilig te kunnen varen, wordt daarom de mechanische aansturing vervangen door elektrische aansturing. Dit zorgt ervoor dat de kapitein het directe contact met het schip verliest, en het gevoel uit de besturing verdwijnt. Voor informatie over bijvoorbeeld de aandrijving moet de kapitein vertrouwen op de informatie die nu op verschillende monitors wordt weergegeven in plaats van dat hij bijvoorbeeld weerstand zou ondervinden in de besturing. De grote hoeveelheid visuele signalen van deze verschillende schermen is overweldigend voor de kapitein, waardoor varen vermoeiend wordt en in de praktijk fouten kunnen worden gemaakt.’

Smart-Ship oplossing
Door een deel van de signalen van het systeem terug te koppelen in de vorm van haptische feedback, zoals vibraties, variaties in de weerstand en krachten, in de besturingscontroller, geeft de Smart-Ship technologie de kapitein een intuïtievere vaar-ervaring. ‘Hierdoor worden minder fouten gemaakt terwijl de besturing minder inspanning en concentratie van de kapitein vereist. Daarbij leent de programmeerbare hendel zich uitstekend voor het besturen van virtuele schepen in trainingscentra, of voor het aanbrengen van een stuk realisme bij het op afstand besturen van schepen, een te verwachten tussenstap naar autonoom varen toe.’

UNIIQ investering
Smart-Ship krijgt de € 200.000 uit het investeringsfonds UNIIQ. Het fonds van 22 miljoen euro is opgericht door een consortium bestaande uit Erasmus MC, TU Delft, Universiteit Leiden en de regionale ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter.
Smart-Ship gaat de investering van UNIIQ inzetten om de toepassingen van de Smart-Ship technologie uit te breiden naar verschillende soorten controllers en markten. Zo wordt op dit moment gewerkt aan een toepassing voor de binnenvaart en voor baggerschepen. In december vorig jaar kondigde Smart-Ship hiervoor al een samenwerking aan met baggerbedrijf DEME. Ook wordt met het geld de gebruikerservaring geoptimaliseerd. Daarvoor worden twee pilots uitgevoerd met onderzoeksinstituut Marin en simulatiepartij VSTEP.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.