Tag archieven: binnenvaart

Van EcoCard naar EcoApp

BUNNIK De Stichting Afvalstoffen Binnenvaart (SAB) heeft deze zomer de nieuwe EcoApp geïntroduceerd voor de inning van de scheepsafvalstoffenheffing. NOVE vindt dat het ‘makkelijker en eenvoudiger kan’.

De EcoApp is volgens NOVE onder hoge druk ontwikkeld. Per 1 september stopt immers het huidige systeem van EcoCard met betaalterminals. De SAB is inmiddels begonnen met het ophalen van de oude betaalterminals, waardoor het bunkerbedrijf wordt verplicht om met de nieuwe EcoApp aan de slag te gaan.

De NOVE heeft kritiek op het systeem via de app, waarbij de mobiele telefoon van het bunkerbedrijf en de klant twee keer via de camera op de telefoon een QR-code moeten aflezen. ‘Werkt het ook in de praktijk en is het praktisch op bijvoorbeeld een bunkerboot in weer en wind, tijdens varend bunkeren?’

Ook heeft de NOVE zorgen ten aanzien van de regelgeving rondom ATEX. Deze regelgeving verbiedt het gebruik van mobiele telefoons op bijvoorbeeld (gas-) tankers die komen bunkeren. ‘Mogen werknemers van deze schepen wel met hun telefoon buiten de stuurhut en woning komen?’

Ten derde geeft het CDNI aan dat voor de bunkerbedrijven de betaalterminals ter beschikking worden gesteld door het SAB. Hoe wordt hier invulling aan gegeven met deze nieuwe situatie? Er zijn vooralsnog geen apparaten aangeleverd.
Ook heeft de NOVE kritiek op de planning. ‘Het is momenteel vakantietijd, waardoor veel bedrijven onderbezet zijn. Geen optimaal tijdstip om een grote systeemverandering door te voeren.’

Noodprocedure
NOVE blijft aandringen op een veel eenvoudiger systeem voor de inning van deze afvalstoffenbijdrage, waarbij de rol voor het bunkerstation minimaal is. De insteek is dat de klant zelf verantwoordelijk wordt voor de aangifte. Zij hebben tenslotte ook het voordeel van het systeem van afvalstoffeninzameling.

Inmiddels is er een noodprocedure van kracht. Hierbij kunnen voorlopig bunkerverklaringen naar de SAB gemaild worden, zolang er geen veilige apparatuur beschikbaar gesteld is aan de bunkerstations.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

Stijging aantal scheepsongevallen in 2022

UTRECHT Op de kanalen, rivieren en meren van Nederland zijn in 2022 meer scheepsongevallen geregistreerd dan in 2021. Ook het aantal geregistreerde (zeer) ernstige ongevallen is gestegen. Hierbij waren helaas meer slachtoffers te betreuren dan in voorgaande jaren.

De toename van de ongevalscijfers is volgens Rijkswaterstaat zorgelijk. ‘Er is niet één specifieke oorzaak of type ongeval aan te wijzen waar deze stijging aan gerelateerd kan worden. Zowel binnen de beroepsvaart als de recreatievaart is een stijging van het aantal ernstige ongevallen waarneembaar. Ten aanzien van beroepsvaart is het verminderen van het risico van aanvaringen met infrastructuur een speerpunt.’

Vanwege een stijgende trend van met name het aantal eenzijdige ongevallen met recreatievaart, worden de risico’s onderzocht en worden maatregelen verkend. Zo wordt een onderzoek in gang gezet naar de invoering van een verplicht vaarbewijs voor de recreatievaart.

Binnenwater
Het totaal aantal geregistreerde scheepsongevallen op het binnenwater (inclusief de zeehavens) steeg van 1225 in 2021 naar 1319 in 2022, waarvan er 1131 niet-ernstige ongevallen waren (tegenover 1070 in 2021) en 188 (zeer) ernstige scheepsongevallen. Dit is meer dan in andere jaren.

Onder deze laatste groep zijn helaas 21 dodelijke slachtoffers te betreuren. Ook dit is aanzienlijk meer dan in andere jaren. ‘Dit is een zorgelijke stijging ten opzichte van de meerjarige trend, waarvan wel bekend is om welke soort ongevallen het gaat, maar waarvan de oorzaak nog niet duidelijk is.’

Een ongeval wordt als ernstig of zeer ernstig aangemerkt als er doden en zwaargewonden te betreuren zijn, als er ernstige schade aan lading, infrastructuur of milieu is en daarbij een stremming van de vaarweg optreedt of een schip niet meer verder kan of mag varen als gevolg van het scheepsongeval. De tabel hieronder laat zien om welk type ernstige ongevallen het ging.

Verdeling
Het totaal aantal geregistreerde scheepsongevallen tussen recreatievaart en beroepsvaart laat een dalende trend zien met een lichte daling van het aantal ongevallen in 2021 naar 2022 (32 naar 28). Het aantal ernstige scheepsongevallen tussen beroepsvaart en recreatievaart steeg weliswaar van 5 in 2021 naar 9 in 2022, maar laat langjarig nog steeds een dalende trend zien.

De toename van de ernstige ongevallen op het binnenwater is vooral te zien in de beroepsvaart (117 in 2022 ten opzichte van 78 in 2021) en in mindere mate in de recreatievaart (80 in 2022 tegenover 75 in 2021). Bij een deel van deze ongevallen was zowel beroepsvaart als recreatievaart betrokken en deze getallen tellen samen op tot een hoger aantal dan het unieke aantal ernstige ongevallen.
Beroepsvaart betreft het vervoer van containers, droge en natte lading in bulk en ook het beroepsmatig vervoer van personen met motorpassagiersschepen en zeilschepen (bruine vloot).

Slachtoffers en gewonden
Bij de in 2022 geregistreerde ongevallen was sprake van 21 dodelijke slachtoffers en 19 zwaargewonden. In 2021 waren er 5 dodelijke slachtoffers en 12 zwaargewonden geregistreerd. Het aantal doden bij ongevallen in 2022 is aanzienlijk hoger dan in de afgelopen 5 jaar.

De 21 dodelijke slachtoffers vielen bij 16 ongevallen en waren zowel te betreuren in de recreatievaart (9) als in de beroepsvaart (13). Omdat bij één van deze ongevallen zowel recreatievaart als beroepsvaart was betrokken, tellen deze getallen samen tot een hoger aantal op dan het unieke aantal dodelijke slachtoffers (21).

Maatregelen
In het beleidskader maritieme veiligheid is op basis van een risicoanalyse aan de twee hoogste risico’s prioriteit gegeven: aanvaring van infrastructuur door beroepsvaart en aanvaring tussen beroepsvaart en recreatievaart.

Vanwege een stijgende trend van eenzijdige ongevallen van recreatievaart wordt daar ook meer aandacht aan besteed. Verkenningen vinden plaats naar aard en omvang van de risico’s bij recreatievaart, waarbij onder andere gekeken wordt naar snelvaren en snelvaargebieden, Klein Vaarbewijs en registratie van pleziervaartuigen.

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Rijkswaterstaat werken samen met brancheorganisaties. De campagne Varen doe je samen is hier een voorbeeld van. Deze campagne omvat maatregelen zoals het scheiden van beroeps- en reactievaart op bepaalde trajecten, het geven van voorlichting, het inzetten van mobiele verkeersleiders op het water en het geven van adviezen aan recreatie- en beroepsvaart.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

CESNI komt met leidraad cyberveiligheid in binnenvaart

STRAATSBURG Het Europees Comité voor de opstelling van standaarden voor de binnenvaart (CESNI) heeft onlangs een good practice guide voor cyberveiligheid in de binnenvaart gepubliceerd. De nadruk ligt hierbij vooral op de havens.

Deze leidraad met good practices kwam tot stand in nauwe samenwerking met de European Federation of Inland Ports (EFIP) en is bedoeld als een toegankelijk referentiekader voor alle binnenhavens, ongeacht hun grootte of waar zij in Europa gelegen zijn. ‘Cyberaanvallen komen steeds vaker voor en essentiële infrastructuur is steeds meer het doelwit’, vertelt EFIP-directeur Turi Fiorito. ‘Als logistieke en industriële knooppunten moeten de binnenhavens ervoor zorgen dat zij hierop voorbereid zijn. Met deze leidraad wordt een belangrijke stap in die richting gezet.’

Good practices
De leidraad met good practices heeft tot doel een overzicht te bieden van de cybersecurity-risico’s, bedreigingen en mitigerende maatregelen, met als zwaartepunt binnenhavens. Het gaat er vooral om alle bij de haven betrokken partijen in staat te stellen te begrijpen wie er schuilgaat achter de cyberaanvallen, wat hun motieven zijn, en welke bedrijfsmiddelen in de havens onder de loep genomen moeten worden om de bedreigingen en risico’s op het gebied van de cybersecurity in kaart te kunnen brengen. De leidraad bevat eveneens een uitgebreid overzicht van good practices voor maatregelen om cybersecurity-risico’s tegen te gaan. ‘Digitalisering is immers een van de onderwerpen die van strategisch belang zijn voor de toekomst van de binnenvaart. Deze digitalisering gaat echter ook gepaard met diverse uitdagingen en nieuwe risico’s zoals de cybersecurity.’

Drie delen
Deze leidraad bestaat uit drie delen:

  • Het cyberdreigingslandschap voor de binnenhavens: dit deel beschrijft het hele scala aan bedreigingen voor de havens, met inbegrip van de cyberaanvallers, de ICT-componenten in de havens, een bedreigingsclassificatie, alsook stappenplannen en aanvalsscenario’s;
  • Mitigerende maatregelen tegen cyberrisico’s in de binnenhavens: dit deel bevat een gedetailleerde beschrijving van de uiteenlopende mitigerende maatregelen die genomen moeten worden om de cyberbeveiligingsrisico’s voor havens te beperken. Zij vormen de kern van deze leidraad, met ongeveer 120 maatregelen die specifiek gericht zijn op de context van binnenhavens;
  • Tips voor de implementatie van mitigerende maatregelen: in dit deel wordt een overzicht gegeven van gerichte voorzorgsmaatregelen op het gebied van de cybersecurity, die om te beginnen getroffen kunnen worden door iedereen die bij de IT betrokken is, maar ook andere gebieden omvatten.

Hoewel deze leidraad met good practices vooral is gericht op binnenhavens, zijn sommige aspecten en mitigerende maatregelen ook relevant voor andere bij de binnenvaart betrokken partijen zoals vaarwegbeheerders of scheepsexploitanten.

Download de leidraad

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

Onverwacht sterkere stroming op Maas

UTRECHT De forse neerslag die 22 juni 2023 voorspeld wordt in België kan 24 uur lang leiden tot een onverwacht sterke stroming van de Maas. Rijkswaterstaat waarschuwt met name de recreatievaart in Limburg daar extra alert op te zijn en de actuele afvoer van de Maas en de weersomstandigheden goed in de gaten te houden.

Op 22 juni trekt er een actieve storing over het stroomgebied van de Maas. Met name in België wordt in korte tijd een flinke hoeveelheid neerslag verwacht. Er zijn nog veel onzekerheden, maar de afvoer van de Maas kan daardoor de komende 24 uur in relatief korte tijd snel stijgen. Daardoor wordt de stroming op de Maas veel sterker dan de afgelopen weken het geval was. Er wordt geen extreem hoogwater verwacht.

De verwachte afvoer is niet alarmerend, maar vraagt wel om extra alertheid. Ook is er kans dat uiterwaarden deels onderlopen, onder meer bij Roermond waar de stuw door werkzaamheden niet maximaal kan worden ingezet. Rijkswaterstaat houdt de situatie nauwlettend in de gaten en neemt waar nodig preventief maatregelen. (Foto RWS)

Minister verdubbelt subsidie modal shift

DEN HAAG Vanwege de vele subsidieaanvragen voor het verplaatsen van lading van de weg naar water of spoor heeft Minister Harbers besloten om het bestaande subsidieplafond 2023 van de modal shift regeling te verdubbelen naar 15 miljoen euro. Aanvullend wordt dit jaar een tweede Europese aanbesteding voor barge lijndiensten gepubliceerd met als doel EUR 2,5 miljoen extra te kunnen besteden aan het vergroten van het aanbod van vervoer over het water.

De ‘Modal Shift’-regeling is opgezet om de verplaatsing van het goederenvervoer van de weg naar de binnenvaart of het spoor te versterken. Modal shift is de term voor verandering van vervoerwijze, bijvoorbeeld van vervoer over de weg naar vervoer per spoor of per schip. Met de modal shift regeling kiest het kabinet voor het stimuleren van de verplaatsing van doorgaand goederenvervoer van de weg naar de binnenvaart en het spoor. Dat doet het kabinet, met het oog op de grootschalige vervangings- en renovatieopgave van Rijkswaterstaat, om de weg te ontlasten en verkeersopstopping op de belangrijkste doorgaansroutes voor het goederenvervoer terug te dringen en daarmee bij te dragen aan vergroening van het vrachtvervoer.

Bereikbaarheid en veiligheid
De regeling draagt bij aan het bereikbaar houden van steden en industriehaven-complexen in de Randstad. Door het verruimen van de mogelijkheden door aanbesteding van nieuwe lijndiensten in de binnenvaart en het stimuleren van de keuze om vrachten via de binnenvaart en het spoor te vervoeren door een subsidieregeling. De druk op het wegennet neemt daardoor af en de verkeersveiligheid neemt toe. Het doel van de modal shift regeling is expliciet om additionele lading van de weg af te halen, niet om een verschuiving binnen de reeds bestaande stroom over water of spoor te realiseren.

Grootschalige opgave
Naast het ontlasten van de weg en het verminderen van verkeersopstopping, is vervoer van goederen via water en spoor in plaats van de weg ook belangrijk vanwege de grootschalige vervangings- en renovatieopgave van Rijkswaterstaat. Daardoor neemt de druk op het wegennet fors toe. Rijkswaterstaat vervangt of renoveert de komende jaren meer dan 100 bruggen, tunnels, sluizen en viaducten. Met dagelijks meer dan duizend vrachtwagens minder op de weg, neemt die druk op het wegennet af en neemt de verkeersveiligheid toe.

‘Meerderheid kan niet voldoen aan CCR/CESNI technische eisen’

DEN HAAG Een meerderheid van de binnenschippers kan niet voldoen aan de nieuwe CCR/CESNI technische eisen. Dat blijkt uit de enquête ‘Europa, red de binnenvaart!’ van schippersvereniging ASV over de effecten van het aflopen van de langlopende overgangsbepalingen in ES-TRIN.

In de enquête vertellen 162 schippers zelf hoe zij de regelgeving ervaren. Het zijn de scheepseigenaren die aangeven waar wat hen betreft de pijn zit aangaande de gevolgen van de CCR/CESNI technische eisen, nu en in de toekomst. De enquête vloeit voort uit een gesprek dat het bedrijfsleven heeft gevoerd met de Europese Commissie Transport en Mobiliteit (DG MOVE), een directoraat-generaal van de Europese Commissie dat verantwoordelijk is voor vervoer binnen de Europese Unie. Het bedrijfsleven werd daarbij vertegenwoordigd door binnenvaartbrancheorganisatie ASV, de vertegenwoordigende organisatie van de verladers: evofenedex en scheepsverzekering EOC, waarvan de experts regelmatig de keuringen aan schepen verrichten.

‘Niet uit te voeren’
De enquête richtte zich volgens de ASV op de complete problematiek met de bedoeling dat er een eerlijk en volledig beeld van de situatie wordt geschetst. Ongeveer 90% van de geënquêteerden bleek niet aan de eisen te kunnen voldoen. ‘In grote lijnen kun je concluderen dat de eisen voor bijna geen enkel binnenvaartschip uit te voeren zijn, bij sommige schepen door enkele onoverkomelijke zaken, bij de meeste schepen door een groot aantal technische eisen waar men niet aan kan voldoen. Waarbij de optelsom van eisen uiteindelijk de meeste scheepseigenaren de das om doet. De scheepseigenaren, verladers en bevrachters ondervinden er tenslotte al vanaf 2010 de gevolgen van, met een enorme daling van het aantal schepen tot 1.000 ton als resultaat.’

Onderbouwing
De gegevens uit de enquête zijn bedoeld om de door het Ministerie I&W gevraagde onderbouwing, die noodzakelijk is om Europa te overtuigen dat er een noodzaak is om in te grijpen in de CCR/CESNI technische regelgeving voor de binnenvaart, in handen te geven. Dit betreft de zogenaamde ‘langlopende overgangsbepalingen’ in de ES-TRIN. ES-TRIN staat voor ‘Europese Standaard tot vaststelling van de technische voorschriften voor binnenschepen’, waarin de technische voorschriften voor binnenschepen opgenomen zijn waar overgangstermijnen aan zijn verbonden.

Condor H2 voor emissievrije binnen- en kustvaart

ROTTERDAM Het Havenbedrijf Rotterdam lanceert samen met de Provincie Zuid-Holland en ruim 40 partners een ambitieus project voor emissievrije binnenvaart en kustvaart op waterstof. Dankzij Condor H2 moeten in 2030 vijftig emissievrije schepen kunnen varen, waarmee een CO2-reductie van 100.000 ton per jaar gerealiseerd kan worden.

Condor H2 zal waterstofopslag en brandstofcellen met een batterijpakket leveren op basis van pay-per-use, zodat schepen emissievrij gemaakt kunnen worden met beperkte investeringen vooraf voor scheepseigenaren. De waterstof wordt geleverd in ‘tanktainers’ die makkelijk aan boord gebracht en snel gewisseld kunnen worden, waarmee ook langere vaarten goed mogelijk blijven.

Om dit te realiseren brengt het project 6 havens en meer dan 40 partners samen, verspreid over de hele waardeketen van waterstofleveranciers en distributeurs tot technologieleveranciers en scheepseigenaren. Het doel is om in 2025 de eerste schepen met het Condor H2-systeem op de route te laten varen.

‘Actie nodig’
‘Waterstof wordt al getest in de scheepvaart, maar de tijd is gekomen om actie te ondernemen richting grootschalige implementatie’, zegt Nico van Dooren, Director New Business van het Havenbedrijf Rotterdam. ‘Door een modulaire, schaalbare en betaalbare oplossing aan te bieden, maakt Condor H2 het technisch en economisch haalbaar om over te stappen op emissievrije scheepvaart op de belangrijkste routes in Noordwest-Europa.’

Het Condor H2 project maakt deel uit van het RH2INE-netwerk, een samenwerking tussen havens, regionale overheden en marktpartijen langs de Rijn, van België en Nederland tot aan Zwitserland.

‘Veelbelovend’
‘Het is veelbelovend om de voortgang te zien die RH2INE-partners nu maken binnen dit doelgerichte netwerk van gelijkgestemde partners. Condor bevindt zich in een netwerk van koplopers die willen en kunnen opschalen’, zegt Jeannette Baljeu gedeputeerde van de Provincie Zuid Holland.

De Stuurgroep van Condor H2 bestaat uit Provincie Zuid Holland, Havenbedrijf Rotterdam, WaterstofNet en Rabobank. Het project wordt daarnaast ondersteund door een reeks partners uit de industrie en de scheepvaart.

Waalkade komende week moeilijk(er) bereikbaar

NIJMEGEN Schippers en bedrijven die volgende week met de auto van of naar het schip willen aan de Nijmeegse Waalkade, moeten rekening houden met werkzaamheden aan de Veemarkt en Waalkade. Vanwege de wegwerkzaamheden gelden omleidingroutes voor bestemmingsverkeer.

Wie van boord wil moet er rekening mee houden dat de rijroute via de Veemarkt is afgesloten. U moet via de Waalkade richting het oosten rijden en dan via de Voerweg Nijmegen uitrijden. Om aan boord te komen is de normale route via de Veemarkt niet mogelijk. Komt u via de Waalbrug (N325) dan loopt de omleiding via de de Sint Jorisstraat, Kelfkensbos en Voerweg naar de Waalkade. Via de Oranjesingel (S103) loopt de omleiding via de Van der Brugghenstraat, Hertogstraat en Voerweg naar de Waalkade.
Het camerasysteem aan de Waalkade is gedurende de werkzaamheden uitgeschakeld. Het insturen van het formulier kentekenregistratie is dus niet nodig.

Voor vragen of informatie kunt u contact opnemen met de Havendienst Nijmegen, tel. : 06 46 19 54 73.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

Goed personeel is voor Rivertech het belangrijkste

ARNHEM Het zijn de kick-off weken, wat betekent dat de bemanningsleden van de schepen van Rivertech bij elkaar komen in Duitsland. In Duisburg ligt een groot aantal riviercruiseschepen waarvan het bedrijf het management heeft. Ruim 400 bemanningsleden krijgen onder de noemer ‘Together Forward’ trainingen en worden klaargestoomd voor het nieuwe vaarseizoen. Naast de educatieve factor heeft de bemanning ook de kans om collega’s van andere schepen te spreken. Goed gemotiveerd en degelijk opgeleid personeel is voor Rivertech het belangrijkste.

Rivertech bestaat inmiddels ruim vijftien jaar. Het is een nautisch en technisch managementbureau voor riviercruiseschepen. De schepen varen onder andere van Amsterdam naar Boedapest en door naar de Zwarte Zee. Ook varen er zes schepen permanent in Frankrijk. ‘In totaal hebben wij 33 schepen van vijf klanten in beheer, wij bezitten geen eigen schepen’, vertelt CEO Otto Groen. ‘Naast management, bieden we ook turnkey oplossingen aan, vanaf de bouw tot aan de ingebruikname van een schip. We zorgen voor de Lloyds certificering, dat de schepen onderhouden worden en voor de ligplaatsen.’

Drie eenheid
Goed personeel is voor Rivertech zo belangrijk dat het bedrijf binnen de Rivertech Academy zelf mensen opleidt. ‘Je bent als bemanning deel van de vijf sterren beleving aan boord’, vervolgt Groen. ‘Je staat altijd in de schijnwerpers. Bepaalde mensen vinden dat leuk. Ze stappen van de vrachtvaart over naar de passagiersvaart. Maar als je het niet leuk vindt om met de gasten te communiceren, ook in het Engels en Duits, dan moet je in de vracht blijven. Want het is een heel apart leven in de passagiersvaart. Je vaart toch met 170 tot 180 gasten aan boord. Als kapitein run je met de Cruisemanager en Hotelmanager een bedrijf. De kapitein zorgt ervoor dat de gasten van A naar B komen, vertelt over de nautische uitdagingen en wat er tijdens de reis is te zien. De kapitein is uiteindelijk ook de eindverantwoordelijke voor alles. Met de veelheid aan nationaliteiten van binnen en buiten de EU aan boord, moet hij ook een goede manager zijn. Je hebt het wel over vijftig man bemanning aan boord. Maar pas als de Cruisemanager, Hotelmanager en Kapitein goed samenwerken heb je de beste beleving aan boord. Het moet een sterke drie eenheid zijn.’

Pure luxe
De riviercruisevaart is overigens al lang geen suf reisje meer over de Rijn. Het zijn luxe vijf sterren schepen van 135 x 11,45 meter. Eén van de schepen, de AmaMagna, is zelfs 22 meter breed en heeft een ultraluxe suite van 40 vierkante meter aan boord. In het verleden zag je vooral een ouder publiek aan boord, maar tegenwoordig worden de gasten steeds jonger en actiever. Zo chartert Disney zelfs schepen voor gezinnen met kinderen en bieden hiervoor een speciaal programma. Daarnaast komen sportieve mensen, zoals fietsers, ook aan hun trekken. De touroperator die het schip chartert, biedt vaar-fietsreizen aan, waarbij een hele trailer met hightech carbonfietsen aan boord wordt gehezen. Onder begeleiding van een fitness trainer en een fietsmonteur worden er prachtige routes langs de rivier gereden. Ondertussen vaart het schip door en pikt de fietsers verderop weer op.

Volgens Marianne Hendriks, Managing Director bij Rivertech, biedt riviercruisevaart veel waar voor gasten van buiten Europa. ‘Amerikanen willen Europe in a nutshell. Ze kunnen in twee weken heel Europa zien, van Amsterdam tot Boedapest. In drie weken zelfs door tot aan de Zwarte Zee. Europa is veelzijdig en biedt veel verschillende landschappen en culturen in een relatief korte tijd. Bovendien reist de gast comfortabel, in alle luxe en wordt volledig in de watten gelegd.’

Zeven weken
Vanaf vaarseizoen 2023 is het zelfs mogelijk om in zeven weken, op zeven verschillende schepen op zeven verschillende rivieren te varen. Deze nieuwe reis in het programma van de touroperator is voor Rivertech ook wel een uitdaging. ‘Wij haken met deze ‘Seven Weeks, Seven Rivers’ in op de reguliere schepen. Dat betekent dat onze planning heel goed op orde moet zijn. Wij moeten zorgen dat de schepen op de juiste tijd op de juiste plek liggen en dat we niet alleen maar ‘s nachts varen. Dan zien de mensen niets en hebben ze niet de ultieme beleving.’

Daarnaast is het type mensen die een reis van zeven weken boekt anders. Vaak komen ze vanuit de zeecruises. ‘De levensstandaard is over het algemeen hoger en daarmee ook het verwachtingsniveau. Dan moet dus echt alles kloppen. Maar met deze reizen haal je wel het traditionele reisje op de Rijn uit het slop. Deze reis is next level, zowel voor de gast als voor ons. In zijn totaliteit ontwikkelt de rivercruisebusiness zich steeds verder als gevolg van de veranderende vraag. Tien jaar geleden had je geen Disney aan boord.’

Groener varen
Ook vanuit technisch en milieu perspectief ontwikkelt de riviercruisevaart zich steeds verder. Zo zijn de nieuwste schepen voorzien van dieselelektrische voortstuwing, hebben ze Stage V en Euro 6 motoren aan boorden met Adblue. Onder druk van het gasolieverbruik, de hoge brandstofprijzen en de strengere milieuregelgeving loont het om efficiënter en groener te varen. ‘Rivertech was met de AmaKristina de eerste in de riviercruisevaart met de Green Award’, vervolgt Groen. ‘Die moet je ook wel hebben. Grote havens weren inmiddels schepen zonder Green Award. Amsterdam kom je al niet meer in zonder dit keurmerk.’

Minder gasolie verbruiken is overigens niet alleen een zaak van de bemanning. ‘Natuurlijk proberen we ons personeel bewust te maken van efficiënt en energiezuinig varen, maar voorzien ook in ondersteunende systemen. Als rederij zetten wij in op voortvarend, brandstofbesparend en optimaal varen. Dit zorgt voor minder verbruik en is goed voor het milieu. We hoeven niet perse snel te varen om op de plaats van bestemming te komen. In overleg met de touroperator proberen we de routes zo te maken dat er efficiënt en comfortabel gevaren kan worden. Dit draagt ook bij aan een positieve beleving van de gast aan boord.’

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

Fors hogere omzet voor de binnenvaart

AMSTERDAM De binnenvaart heeft vorig jaar bij een lichte volumedaling een fors hogere omzet laten zien. Veel bedrijven in de droge lading hadden volgens de economen van de ING ‘hun beste jaar in decennia’. De spottarieven lagen in de eerste drie kwartalen 70% hoger dan een jaar eerder.

De ING-economen verwachten dat de tarieven in de binnenvaart dit jaar terugzakken. Zeker als laag water uitblijft. Toch wijzen meerjarige contracten erop dat de vervoerstarieven in 2023 flink hoger blijven dan voor 2022.

Iets minder
Na herstel tot boven pre-coronaniveau is het binnenvaartvolume (in ton/km) in 2022 per saldo weer teruggezakt (-4%). Dit hing vooral samen met laag water op de Rijn in juli en augustus, dat ook in september nog gevolgen had. Desondanks is het internationaal vervoer van droge bulk vrijwel stabiel gebleven waarbij de invloed van extra vervoer van energiekolen naar Duitsland doorklinkt. Ook het vervoer van natte bulk bleef relatief goed overeind, wat ook te maken heeft met de volatiliteit op de oliemarkt en meer handel. In lijn met de overslag in de zeehavens zat vooral de klad in het containervervoer, waar op lange termijn juist groei vandaan moet komen. Hierbij speelt mee dat er voor de terugval in consumentenbestedingen aan goederen veel voorraden van consumentenproducten zijn aangelegd.

Containers
Toch lijkt zich ook een ongunstig structureel effect af te tekenen. Het internationaal vervoer van containers staat sinds het langdurig lage water en verschuiving van lading naar het spoor onder druk. In 2022 is die negatieve trend nog niet gekeerd. In 2023 blijft het vervoer van droge en natte bulk naar verwachting opnieuw het best overeind, ook al profiteert de binnentankvaart door specifiek vereiste schepen nauwelijks van de LNG hausse. Als een lange periode van laag water uitblijft dan is er volumegroei mogelijk, vervoer over water blijft immers voor verladers (met afstand) het meest efficiënt.

Tankvaart
Opvallend is dat de internationale tankvaart de afgelopen jaren een groeimarkt is geweest voor de binnenvaart. Dit is voor een belangrijk deel gedreven door gespecialiseerd vervoer voor de chemie. Zo worden er RVS-tankers op de Rijn ingezet voor BASF. Verder liggen er kansen voor het vervoer van vloeibare gassen, zoals LNG en in het toenemende bijmengen van verschillende biobrandstoffen en de toekomstige bunkering van (groene) methanol in zeeschepen. Wel zal de elektrificatie van het West-Europese wagenpark op weg naar 2030 merkbaar worden in de tankvaart, doordat de brandstofhandel minder wordt.

Tijdelijk fenomeen
Vanwege de druk om Russisch gas structureel te vervangen gaat de tijdelijke opleving van kolen in energiecentrales langer duren en zijn beperkingen in Nederland en Duitsland opgeschort. In de eerste helft van 2022 liep het aandeel van kolen in de Duitse energiemix op van 27,1% naar 31,4% en in het derde kwartaal van 2022 was dit ruim 36% Dit heeft al tot veel grotere overslag in de havens van Rotterdam en Amsterdam geleid en dit zorgt ook voor meer binnenvaart, met name over de Rijn naar energiecentrales in Duitsland. Dit krijgt ook in 2023 nog een vervolg. Vervoerszekerheid is nu belangrijk en dat heeft dit jaar tot diverse nieuwe chartercontracten voor kolenvervoer tegen veel hogere tarieven geleid. Overigens is het overheidsbeleid er nog steeds wel op gericht om het kolenverbruik op weg naar 2030 verregaand terug te dringen. De opleving van dit ladingpakket is daardoor een tijdelijk fenomeen.

Minder congestie
Als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de stagnerende wereldhandel, was 2022 geen goed jaar voor de zeehavens. Voor een deel zit dit echter in het wegvallen van ‘transshipment lading’ dat niet naar het achterland gaat. Dit leidt tot vertragingen voor ‘feeders’, maar ook binnenvaartschepen moeten langer wachten tot ze aan de beurt zijn. De aankomstvertragingen en congestie nemen in 2023 verder af. Hierdoor zal de efficiëntie in het containervervoer naar verwachting herstel laten zien. Ook valt er in elk geval een deel van het herschikkingswerk weg als de golf van lege containers wegebt. Wel blijft een sterkere rol van de binnenvaart in het multimodale vervoer van en naar de zeehavens op de kaart staan. Zo werkt BTT Multimodal via terminals in Eindhoven, Tilburg en Bergen op Zoom verder aan de intensivering van containervervoer naar zeehavens over water. Ook internationaal van en naar Duitse en Belgische hubs (Duisburg, Luik en Antwerpen) blijven er door het volumevoordeel multimodale kansen. Overigens heeft druk op de capaciteit van droge ladingschepen ook een overloopeffect voor de containerbinnenvaart, aangezien de meeste schepen multi-inzetbaar zijn.

Weinig nieuwe schepen
In de droge ladingvaart zijn het afgelopen decennium jaarlijks slechts een handvol schepen nieuw in de vaart gekomen. Dat waren er na 2010 gemiddeld ruim 20 per jaar. Deze schepen zijn wel groter dan gemiddeld, maar er zijn ook steeds meer kleine schepen uit de vaart genomen. Per saldo is er geen capaciteit bijgekomen. Hierdoor is de vloot verouderd en tegelijkertijd is de inzetbaarheid (op het kanalennetwerk) afgenomen. Ook de vervoersprestatie is in die tijd ongeveer gelijk gebleven. Met begin 2023 zo’n 70 schepen in bestelling komen er wel meer schepen in de vaart, vooral tankers, maar dat zal de markt niet overspoelen.

Gevolgen oorlog
Als gevolg van de oorlog in Oekraïne is de vraag naar binnenvaartschepen in het Donaugebied in 2022 sterk toegenomen. Door de blokkering van Zwarte zeehavens voor diverse goederen wordt er via grenssteden als Izmajil en Galati lading over de rivier verder het Europese binnenland in vervoerd. Dat ging om graan, maar ook om bijvoorbeeld staal en brandstoffen. Naar schatting van makelaars zijn er in 2022 zo’n 250 schepen met een capaciteit veelal tussen de 1000-2000 ton uit de West-Europese vloot aan Roemenië verkocht. Dat loopt ook op tot zo’n 3% van de vloot en dat is substantieel. Deze schepen komen naar verwachting niet meer terug in de West-Europese vloot. De extra vraag naar schepen heeft ervoor gezorgd dat de waarde van schepen een flink impuls heeft gekregen.

Beperkte restcapaciteit
Door inkrimping van de vlootcapaciteit door verkoop van schepen, lagere beladingsgraden vanwege lage waterstanden en minder efficiënt vervoer in de tankvaart (zie hieronder) is de restcapaciteit ingekrompen. En die verkrapping werkt door in de prijsniveau’s. Er wordt meer onder contract gevaren (bijvoorbeeld voor kolen) omdat vervoerszekerheid minder vanzelfsprekend is. Dat verladers zoals Rhenus ook zelf actief zijn om scheepscapaciteit te laten bouwen is ook een indicatie dat de capaciteit niet langer heel ruim is. De afname van congestie in havens kan in 2023 wel voor iets meer lucht zorgen in de droge ladingvaart.

Minder efficiënte inzet
Met de introductie van meerdere soorten (alternatieve) brandstoffen, waaronder biobrandstoffen, die vaak niet tegelijk kunnen worden vervoerd, neemt de flexibiliteit van de scheepsinzet af. Dit kan ook zorgen voor lagere beladingsgraden. Een andere relevante ontwikkeling in dit verband is, het verbod op varend ontgassen dat in aantocht is en waarschijnlijk nog in 2023 in gaat. Dit betekent dat schepen of wel ‘dedicated’ op een vaste ladingstroom zullen moeten gaan varen, of gebruik moeten maken van een installatie aan de wal. Naar verluid duurt het ontgassen van een schip van 3.000 ton zo’n 15 uur en gaat het in Nederland om zo’n 5.000 ontgassingen per jaar. Schepen liggen daarbij tot 24 uur stil.

Laag water
Klimaatverandering en het tegengaan daarvan treft de binnenvaart op verschillende manieren. Fossiele lading neemt met de energietransitie op termijn af, maar de rivier wordt grilliger. Het feit dat sneeuw in de Alpen lang uitbleef en dat het smelten door klimaatverandering ook steeds eerder begint, is een teken dat de Rijn geleidelijk meer een regenrivier wordt. De afgelopen jaren hebben we hierdoor al vaker langer laag water gezien. Hierdoor nemen de voorspelbaarheid en de gemiddelde beladingsgraad af. Ook in de zomer van 2023 kan laag water voor de binnenvaart de beladingsgraad weer drukken. Oplossingen hiervoor zijn niet eenvoudig, al is er bijvoorbeeld een aangepaste tanker ontwikkeld met minder diepgang voor de Midden- en Bovenrijn.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.