ROTTERDAM De gasolieprijs in de binnenvaart gaat ten gevolge van de Europese Fit for 55 voorstellen voor verduurzaming van de binnenvaart met 50% stijgen. Het gaat hierbij om het invoeren van een belasting op gasolie en het reduceren van de CO2-uitstoot door onder meer het bijmengen van biobrandstoffen.

Het Expertise Innovatie Centrum Binnenvaart (EICB) berekende voor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de effecten van de voorgestelde maatregelen in het Europese Fit for 55 pakket op de kosten voor de Nederlandse binnenvaart. Het gaat hierbij om de maatregelen uit de Revision of the Energy Tax Directive (ETD) en de Amendment to the Renewable Energy Directive to implement the ambition of the new 2030 climate target (RED). Beide maatregelen zorgen ervoor dat de kosten voor een kuub gasolie stijgen met € 176 tot € 232 per m3. Bij een prijs van € 422 per m3, betekent dit dus een stijging van de brandstofkosten van 42% tot 55%.

ETD
Voor wat betreft het voorstel voor de aanpassing van de ETD gaat het om invoering van minimale belastingtarieven op brandstoffen voor de binnenvaart. Het stelt voor een einde te maken aan de uitzonderingspositie van luchtvaart, zeevaart, visserij en de binnenvaart ten aanzien van accijnzen op brandstoffen.
Europa wil voor fossiele gasolie een minimaal bedrag van 0,9 euro per GJ invoeren. Dit minimale tarief leidt tot een verhoging van de brandstofkosten per 1 januari 2023 met 3,2 eurocent per liter gasolie. Omgerekend naar een kuub gasolie is dit 32 euro. Aan Nederlandse binnenvaartondernemers wordt in Nederland 900.000 m3 gasolie verkocht. De totale kosten kom dan uit op 29 miljoen euro per jaar.

Voor brandstoffen met een lagere CO2 footprint gaat overigens een lager minimum belastingtarief gelden. Daarbij is op duurzame hernieuwbare brandstoffen tot het jaar 2033 een nultarief mogelijk. Als gevolg hiervan zal volgens het EICB, bij een groeiend gebruik van hernieuwbare energie in de binnenvaart, een lager gemiddeld belastingtarief mogelijk zijn. ‘De hernieuwbare energie heeft momenteel echter een (veel) hogere kostprijs dan fossiele gasolie waardoor de totale meerkosten voor de sector waarschijnlijk hoger zijn.’

RED
In het RED is geregeld dat de binnenvaart op korte termijn de uitstoot van broeikasgas met 6% moet verminderen ten opzichte van 2010. Het voorstel voor de aanpassing van de RED trekt dit nog door naar 13% in het jaar 2030. De Europese Commissie heeft benadrukt dat de landen deze maatregel ook voor binnenvaart verplicht moeten invoeren. De binnenvaartondernemer kan aan de verplichting voldoen door het fysiek bijmengen van biobrandstoffen zoals FAME of door het kopen van zogenoemde Hernieuwbare Brandstofeenheden (HBE’s).

De aankoop van de HBE’s lijkt voor de binnenvaartondernemer het meest kostbaar te worden. Om te komen tot 6% reductie is hij daar maximaal € 92 aan kwijt, de stap naar 13% reductie kost nog eens € 108. In totaal dus € 200. Het bijmengen gaat € 68 per kuub kosten om tot de 6% vermindering te komen en € 95 euro om de stap naar 13% vermindering te maken. In totaal 163 euro.

Concurrentiepositie
Ondanks de forse stijging van de gasolieprijs kan en mag volgens het EICB nog niet worden geconcludeerd dat de concurrentiepositie van de binnenvaart verslechtert. ‘Andere modaliteiten krijgen ook te maken met aangescherpte maatregelen, zoals introductie van een specifieke ETS voor het wegvervoer. Het wordt dus aangeraden om de kostenstijgingen door Fit for 55 voor de diverse modaliteiten met elkaar te vergelijken en pas daarna conclusies te trekken over de betaalbaarheid, concurrentiepositie en eventuele effecten op de modal split.’

Tot slot merken de onderzoekers van het EICB op dat er nog grote onzekerheden zijn. ‘Zo zijn er grote bandbreedtes in de prijsscenario’s van fossiele diesel, FAME en HVO. Ook is onduidelijk hoe de marktprijs en de CO2 waarde van een HBE zich gaat ontwikkelen. Dit als gevolg van het grote volume hernieuwbare energie dat conform RED revisie voorstel ook geleverd moet gaan worden aan de zeevaart.’

Verder is het nog onduidelijk hoe NL de EU richtlijnen gaat implementeren, ook in relatie tot andere landen. Ook ligt het Fit for 55 pakket voor ter onderhandeling en kunnen er dus nog wijzigingen komen in het pakket dat uiteindelijk aangenomen wordt om de algemene 55% reductiedoelstelling te behalen.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.