AMSTERDAM De binnenvaart wordt de laatste jaren geregeld geconfronteerd met laagwater. Een van de oplossingen is CoVadem, het innovatieve platform dat actuele informatie geeft over waterdieptes op de Waal en de Rijn op basis van big data, verzameld door de binnenvaart zelf. BLN-Schuttevaer onderschrijft nu ook de voordelen van het platform.

‘CoVadem is het enige serieuze instrument dat nu voorhanden is en enig soelaas biedt’, vertelt beleidsadviseur Marleen Buitendijk. ‘Bij laagwater is de Minst Gepeilde Diepte, die Rijkswaterstaat voor de vaargeul in de Waal afgeeft, maatgevend. Dat zegt feitelijk niets over het hele traject van Rotterdam tot Bazel. Dat kan alleen met real time-dieptemeting zoals CoVadem die doet dankzij al die schepen die meten.’

Onderhoud vaarwegen
Zelf gebruikt BLN-Schuttevaer de informatie van CoVadem ook. Bijvoorbeeld om vaarwegbeheerders te wijzen op plaatsen waar ondieptes zijn of ontstaan. ‘Zo kunnen we aangeven waar nu of binnenkort gebaggerd moet worden. De metingen bewijzen ook waar we al langer voor aan de bel trekken: dat de Waal niet voldoet aan de diepgangsnormen die de Centrale Commissie voor de Rijnvaart voorschrijft. We komen 50 centimeter te kort. Dat is hartstikke veel.’

Maar het gaat volgens Buitendijk niet alleen om de harde laag bij Nijmegen, waar de aandacht altijd naar uitgaat. ‘Ook bij Sint Andries, Tiel en Millingen is de waterdiepte een probleem. Dankzij CoVadem kunnen we onze lobby kracht bij zetten met feiten en cijfers.’

Van 150 naar 250
De metende vloot van CoVadem bestaat nu uit zo’n 150 schepen. Dat aantal groeit nog steeds. Het streefgetal is een vloot van minimaal 250 schepen; daarmee is straks de rivierbodem van de hele Rijn tussen Rotterdam en Bazel compleet in beeld gebracht.
Als het aan BLN-Schuttevaer ligt, sluiten zo veel mogelijk schepen aan bij het meetcollectief. ‘De data die de dieptemeter van een afzonderlijk schip oplevert, zijn niet zo heel interessant. Het gaat om de grote hoeveelheid data van alle deelnemende schepen én de verrijking daarvan tot handige informatie, waar iedereen die meedoet van profiteert. Zo weet je in feite welke dieptes je voorgangers hebben gemeten, op het stuk rivier waar jij straks vaart.’

Vaker laagwater
Dat de binnenvaart in de toekomst vaker rekening moet houden met langere perioden van laagwater is volgens onderzoeker Rolien van der Mark van kennisinstituut Deltares wel duidelijk. ‘De Rijn is van oudsher een gecombineerde rivier, die deels door smeltwater vanuit de Alpen wordt gevoed en deels door regen. Dat zorgde voor relatief hoge afvoeren in de winter en relatief lage afvoeren in de zomer. Door de opwarming van de aarde slinken de gletsjers en wordt de Rijn steeds meer een regenrivier. Dat zorgt voor grotere fluctuaties. Een andere oorzaak is de daling van de rivierbodem door erosie. Doordat die daling niet overal gelijk verloopt, ontstaan er op verschillende plaatsen ondieptes, die knelpunten worden.’

Voor hun onderzoeken en modellen gebruiken Van der Mark en haar collega’s onder meer gegevens van CoVadem. ‘We werken veelvuldig samen’, vertelt ze. ‘CoVadem is het resultaat van een langjarig gezamenlijk onderzoeksinitiatief. Daarbij waren we zelfs een van de founding fathers.’

CBRB en BLN-Schuttevaer pleiten voor infrastructurele maatregelen om de Rijn en de Waal beter bestand te maken tegen laag water, maar wat betreft Van der Mark zijn ook aanpassingen op logistiek terrein denkbaar. ‘Anders omgaan met voorraden, net wat eerder of later vertrekken, synchromodaliteit of beter rekening houden met de waterdiepten.’

Elektronische vaarkaart
De waterdieptes zijn nu al op het CoVadem-platform te raadplegen door aangesloten scheepseigenaren. Binnenkort kunnen de eerste schippers de actuele dieptegegevens zien op hun elektronische vaarkaart. Dit product, Smart Navigation, is eerst voor de Waal beschikbaar. Na de zomer is de hele Rijn in beeld met deze waterdieptekaart. Scheepseigenaren die deelnemen aan de metende CoVadem-vloot krijgen korting op Smart Navigation.

Scheepseigenaren die interesse hebben om zich aan te sluiten bij CoVadem, kunnen mailen naar info@covadem.com of bellen naar 00 268 23 00. Of kijk op www.covadem.org.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.