ROTTERDAM Het eerste Nederlandse binnenvaartschip dat voor de aandrijving gebruik maakt van verwisselbare energiecontainers gaat vandaag varen. De Alphenaar vaart tussen Alphen aan den Rijn en Moerdijk voor bierbrouwer Heineken, de eerste eindklant van ZES.
De energiecontainers, de zogenoemde ‘ZESpacks’, zijn standaard 20ft containers gevuld met batterijen, die worden geladen met groene stroom. De eerste twee ZESpacks worden geladen en gewisseld bij het eerste laadstation op de terminal van CCT in Alphen aan den Rijn. ZES heeft de ambitie om op korte termijn op te schalen en wil tot 2030 dertig zero emissie vaarroutes realiseren. Het bedrijf werd vorig jaar opgericht door ENGIE, ING, Wärtsilä en het Havenbedrijf Rotterdam, met steun van het ministerie van I&W.
‘Echt groene oplossing’
Het energieconcept dat ZES in de markt zet, draagt volgens CEO Willem Dedden met de besparing van zo’n 1.000 ton CO2 en 7 ton NOx per schip per jaar direct bij aan reductie van emissies. ‘Daarbij produceren schepen die varen met ZES geen fijnstof en geluid.’ Het concept omvat ook de organisatie van de benodigde laadinfrastructuur en een pay-per-use constructie die schippers in staat stelt om alleen voor het gebruik van energie te betalen. De investering in ZESpacks komt voor rekening van ZES. Deze opzet maakt ZES zeer gebruiksvriendelijk en schaalbaar. ‘ZES biedt overheden en bedrijven een kant en klare oplossing om te verduurzamen.’
Standaardiseren
Volgens Dedden zet ZES een standaard neer die de transitie naar emissievrije binnenvaart versnelt. ‘Met onze ZESpack (een standaard 20 ft container) en een standaard connector (de “stekker”) leggen we de basis. In combinatie met het door ING bedachte financierings- en pay-per-use-pakket, biedt ZES schippers een laagdrempelige, toekomstbestendige open access innovatie. Het systeem van ZESpacks past zich namelijk aan naarmate de techniek verbeteringen aandraagt. De ZESpacks die nu in gebruik zijn, werken met Lithium-Ion batterijen, maar in de toekomst kan dat ook waterstof, ammoniak of iets anders zijn. De ZESpack past altijd op de aansluiting, ongeacht het soort energie dat er in de container zit.’ Om deze reden geeft ZES de profielen voor de connector dan ook rechteloos vrij, zodat de markt met diverse leveranciers van energiecontainers kan gaan werken.
2MWh
Wärtsilä, leverancier van de eerste ZESpacks, werkte in de afgelopen maanden aan de assemblage en het testen van de energiecontainers, die zijn voorzien van veiligheids- en communicatiesystemen, en 45 batterijmodules van totaal 2MWh, vergelijkbaar met de capaciteit van zo’n 36 elektrische auto’s.
De ZESpack is volledig op maat gemaakt voor ZES en wordt geladen met gecertificeerde groene stroom op het eerste ZES laadstation op het Alpherium, de containerterminal van CCT in Alphen aan den Rijn. Dit laadstation, ontwikkeld door ENGIE, werd in april opgeleverd. In juli werd de Alphenaar omgebouwd en onder andere voorzien van de standaard connectoraansluiting om de ZESpacks te kunnen ontvangen. Eind augustus vond de eerste proefvaart plaats.
Opschaling
ZES heeft de ambitie om op korte termijn op te schalen naar acht schepen, acht laadstations en veertien ZESpacks. Het bedrijf wil in 2030 30 zero emissie vaarroutes realiseren, waarmee tot 360.000 ton CO2 en 2.800 ton NOx kan worden bespaard. Om de concurrentie met fossiel varen echt aan te kunnen gaan is gelijktijdig optrekken en commitment van zowel overheid, havens en terminals als het bedrijfsleven nodig. ZES werkt nauw samen met en landelijke, regionale en lokale overheden en vooruitstrevende vervoerders zoals BCTN voor het contracteren van de volgende schepen en het ontwikkelen van het bijbehorende netwerk van laadstations, te beginnen in Rotterdam, Moerdijk en Alblasserdam.
Systeemwijziging
De binnenvaart speelt volgens ZES een belangrijke rol in het reduceren van milieuemissies. ‘Binnen transport is de binnenvaart verantwoordelijk voor 5% van de CO2 uitstoot in Nederland. Daarbij wordt 11% van de totale Nederlandse NOx emissies veroorzaakt door de binnenvaart. Om de doelen uit het Klimaatakkoord te halen heeft de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens de ambitie om in 2030 de emissies in de binnenvaart met 50% te reduceren. Voor het realiseren van dit doel is een transitie naar volledig elektrisch aangedreven vervoer over water nodig.’ (Foto’s en illustratie Havenbedrijf Rotterdam/Ries van Wendel de Joode).
Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Ook Willems is lid van Aqualink. Meld u nu ook aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.