STRAATSBURG Nederland bekleedt met Michiel van Kruiningen tot en met 31 december 2025 het voorzitterschap van de Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR). Ambassadeur Paul Seger uit Zwitserland is plaatsvervangend voorzitter.

Michiel is directeur Maritieme Zaken van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en verantwoordelijk voor binnenvaart en vaarwegen, zeevaart, duurzame scheepvaart, zeehavens en multimodaal goederenvervoer en buisleidingen. Na het afronden van zijn universitaire studie vervoerseconomie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, begon Michiel van Kruiningen zijn loopbaan bij het toenmalige ministerie van Verkeer en Waterstaat. Daar heeft hij een aantal beleidsadviesfuncties vervuld in het domein van personen- en goederenvervoerbeleid. Via een korte detachering bij de Tweede Kamer der Staten Generaal als griffier van de vaste Kamercommissie heeft Michiel voordat hij in zijn huidige functie begon in februari 2023 achttien jaar bij de gemeente Rotterdam gewerkt. Hier bekleedde hij onder andere een aantal managementposities bekleed op de terreinen van stadsontwikkeling, bedrijfsvoering en maatschappelijke ontwikkeling.

Samenwerking
De Nederlandse delegatie zet de inspanningen in het kader van de samenwerking met de Europese Commissie voort. ‘Deze inspanningen zijn van essentieel belang, met name als het gaat over de bevoegdheden van de CCR enerzijds en de bevoegdheden van de EU anderzijds.’ In het kader van de relatie met de Europese Commissie spelen er enkele belangrijke onderwerpen, zoals de aanpassing van diverse richtlijnen, de coördinatieprocedures en het functioneren van CESNI (het Europees Comité voor de opstelling van standaarden voor de binnenvaart). Een goed voorbeeld hiervan zijn de onderhandelingen over de herziening van de TEN-T-verordening. De onderwerpen die in dit verband worden besproken (vaarweginfrastructuur, verduurzaming, klimaatadaptatie en digitalisering), hebben direct effect op de werkzaamheden van de CCR en CESNI.

Verduurzaming
Voor Nederland is de energietransitie een cruciaal thema met twee prioriteiten: de energiebelasting en de financiering van de energietransitie. Momenteel hoeft er in de Rijnvaart geen accijns te worden betaald over scheepsbrandstoffen. Terwijl het Gasolieprotocol een accijns verbiedt werkt de EU aan een richtlijn over energiebelasting, die ook de scheepsbrandstoffen zal betreffen.
De tweede prioriteit betreft de inzet van de CCR voor de financiering van de energietransitie in de Europese binnenvaart. De CCR en de EU willen tegen 2050 een einde maken aan de uitstoot van broeikasgassen, een doelstelling die alleen kan worden gehaald met aanzienlijke investeringen. Om de sector te ondersteunen is ondersteunende financiering voor de binnenvaart van fundamenteel belang. Nederland wil, samen met de CCR, het gesprek aangaan met de EU om de huidige regelgeving te verbeteren en indien mogelijk een specifiek fonds in het leven te roepen.

Klimaatadaptatie
Tijdens zijn voorzitterschap wil Nederland ook aandacht geven aan klimaatadaptatie. Klimaatadaptatie is een taak die internationaal moet worden aanpakt, omdat vaarwegen niet stoppen bij de landsgrenzen. De vaarwegen hebben nu al te maken met natuurfenomenen als droogte en hoogwater. Verwacht wordt dat door de klimaatverandering het aantal extreme gebeurtenissen nog zal toenemen.
Voor een betrouwbare binnenvaart moeten er maatregelen worden genomen om de vaarwegen aan te passen aan de klimaatverandering: een zeer urgente en complexe taak. Zowel in Nederland als in Duitsland lopen verschillende programma’s en initiatieven. Het doel hiervan is de gevolgen van klimaatverandering in kaart te brengen en maatregelen te ontwikkelen om zo klimaatadaptieve vaarwegen te kunnen realiseren.

Smart Shipping
De Nederlandse delegatie is ingenomen met de recente activiteiten van de CCR op het gebied van geautomatiseerd varen en besturen op afstand. In de in 2022 gepubliceerde visie heeft de CCR bevestigd dat deze ontwikkelingen bijdragen aan de veiligheid, verduurzaming en concurrentiekracht van de Rijnvaart. Daarnaast heeft zij de nodige stappen genomen om het voor proefprojecten mogelijk te maken van haar reglementen af te wijken.
Uiteraard kijkt de Nederlandse delegatie met veel vertrouwen en enthousiasme naar de recente ontwikkelingen en spreekt zij de hoop uit op verdere verdieping en continuïteit op dit gebied. Als onderdeel van de Nederlandse toekomstvisie op de binnenvaart zijn digitalisering en automatisering een prioriteit van het voorzitterschap.

Overgangsbepalingen
Tijdens haar voorzitterschap wil de Nederlandse delegatie bijzondere aandacht besteden aan de kwestie van het aflopen van de langlopende overgangsbepalingen. Wanneer er nieuwe technische voorschriften worden vastgesteld voor binnenvaartschepen, kan de CCR in overgangsbepalingen voorzien zodat de bestaande vloot zich geleidelijk kan aanpassen. Bestaande schepen krijgen zo tijd om te voldoen aan de nieuwe technische voorschriften. Dergelijke termijnen bedragen doorgaans enkele of zelfs tientallen jaren. Ondanks de overgangsbepalingen is het voor sommige schepen technisch niet mogelijk om aan de voorschriften te voldoen. Er zijn ook schepen waar dit onevenredig hoge kosten zou veroorzaken. De mogelijkheid bestaat om een individueel schip op basis van een aanbeveling van de CCR een vrijstelling van de voorschriften toe te kennen. Dit kan worden bereikt door toepassing van de zogeheten ‘hardheidsclausule’.

Knelpunten
Nu er verschillende overgangsbepalingen aflopen bij certificaatverlenging vanaf 2035/2041, neemt het risico op knelpunten voor bepaalde scheepscategorieën toe. In individuele gevallen kan de hardheidsclausule dan een oplossing bieden. Daarnaast zouden ook collectieve oplossingen op internationaal niveau (CCR/CESNI) een optie kunnen zijn. In Nederland worden er voorbereidende werkzaamheden verricht met het oog op een voorstel voor zulke collectieve oplossingen voor kleine schepen.
Het Nederlandse voorzitterschap wil de samenwerking en gedachtewisseling op dit gebied voortzetten.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.