DEN HAAG De binnenvaart herstelt van alle modaliteiten de komende jaren het moeizaamste van de COVID-19 pandemie. Het wegvervoer en het spoor laten in het meeste gunstigste scenario volgend jaar al weer een lichte groei zien, maar de binnenvaart zit dan in het gunstigste geval nog licht in de min.

De gevolgen van COVID-19 voor de overslag en het vervoer van goederen zijn nog onzeker. Meer inzicht in de mogelijke invloed van COVID-19 op het goederenvervoer zou kunnen bijdragen aan meer op de situatie toegesneden beleidsmaatregelen. Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) heeft daarom de mogelijke gevolgen van COVID-19 voor het goederenvervoer en de overslag in de Nederlandse zeehavens laten verkennen voor de jaren 2020 en 2021. Panteia stelde deze verwachting op basis van de economische verwachtingen in het Centraal Economisch Plan en de scenario’s coronacrisis van het Centraal Planbureau (CPB) op. Panteia rekende twee van de CPB-scenario’s door, namelijk als de crisis drie maanden duurt (COVID 1) en bij een lange duur, dat wil zeggen 12 maanden (COVID 4).

Lichte daling
De jaarprognoses voor het goederenvervoer per scenario en modaliteit leveren verschillende cijfers op. Voor de binnenvaart verwachten de onderzoekers van Panteia een krimp van tussen de -4,2% (COVID 1) en -8% (COVID 4). Voor het jaar erop wordt een lichte daling van -0,3% verwacht in het meest gunstige scenario en een daling van -5,3% in het meest ongunstige scenario.
Het wegvervoer en het spoor herstellen in de voorspellingen van Panteia beter van de COVID-19 pandemie dan de binnenvaart. Het wegvervoer ziet het vervoer dit jaar overigens wel harder dalen dan het vervoer over water. Dit jaar wordt een daling van tussen de -5,5% (COVID 1) en -9,3% (COVID 4) verwacht. Volgend jaar herstelt het wegvervoer zich met een groei van 1,5% in gunstigste scenario tot een daling van -3,9% in het ongunstigste scenario. Het spoorvervoer ziet dit jaar het vervoer tussen de -4,5% (COVID 1) en -10% (COVID 4) dalen. Voor 2021 stijgt het spoorvervoer naar verwachting met 0,8% en in het ongunstigste geval daalt het vervoer in deze sector met -5,1%.

Ondanks de te verwachten stijgingen voor volgende jaar komt geen van de modaliteiten qua vervoerde tonnages in 2021 op het niveau van 2019 terecht. Ze blijven er allemaal zo’n 4% tot 8% onder.

Maritieme overslag
De maritieme overslag in de Nederlandse zeehavens kent in het COVID1-scenario een snel herstel in de tweede helft van 2020, zodat op jaarbasis de afname in overslag in 2020 beperkt blijft (-10,8%) en in 2021 een lichte groei van 0,6% mogelijk is. De maritieme overslag heeft in dit scenario onder meer last van een sterke afname van de overslag van erts, mede voor de auto-industrie in tweede en derde kwartaal, daarna volgt geleidelijk herstel. Dit geldt ook voor de containeroverslag, met name in Rotterdam. Tevens neemt de overslag van ruwe olie en olieproducten af als gevolg van lagere productie van raffinaderijen in 2020.

Het COVID4-scenario voorspelt voor de maritieme overslag een forse en langdurige impact van COVID-19 en pas geleidelijk herstel in de tweede helft van 2021. Dit leidt op jaarbasis tot een forse afname in overslag in 2020 (-17,8%) en lichte daling (-0,4%) in 2021. De forse daling van de containeroverslag in de Rotterdamse haven is een van de voornaamste redenen voor de forse daling in dit scenario. Impact van re- of near-shoring van productiefaciliteiten blijft nog beperkt vanwege terugval in investeringen. Verder blijft ook de overslag van kolen afnemen en krimpt de overslag van erts sterk met slechts een licht herstel in 2021.
De totale overslag in de drie havens Rotterdam, Amsterdam en Zeeland Seaports bedroeg 613 miljoen ton in 2019, de aandelen van de havens waren hierin respectievelijk 77%, 17% en 6%.

Periode na 2021
In het COVID1-scenario neemt het vervoerde ladinggewicht voor alle modaliteiten in 2020 af met tussen de 4% en 11%. In het geval van het COVID4-scenario vindt voor alle modaliteiten de grootste afname in termen van vervoerde tonnages plaats in het tweede kwartaal van 2020, deze varieert van -7% tot -14%. Daarna stabiliseren de cijfers en is er voor sommige modaliteiten zelfs een toename te zien. In 2021 is er wel weer een afname zichtbaar, ofschoon minder groot dan in 2020.

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.