DEN HAAG De overheid wil het emissielabel voor de binnenvaart verplicht stellen voor alle scheepseigenaren. Dat moet in 2030 leiden tot een gemiddeld label B van de binnenvaartvloot. Dat heeft staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat onlangs bekendgemaakt in een brief aan de Tweed Kamer.

Het emissielabel voor de binnenvaart werd twee jaar geleden geïntroduceerd. Het label geeft de emissieprestatie van het schip weer voor broeikasgassen en milieuverontreinigende stoffen zoals stikstof. Maar het label heeft nog steeds geen wettelijke basis. Scheepseigenaren kunnen het vrijwillig aanvragen. Dat gaat veranderen. Heijnen wil dat alle schepen een label krijgen. Het label kent daarvoor de categorieën A tot en met E, waarbij A staat voor klimaatneutraal en E voor het meest vervuilende.

Stapsgewijs
In eerste instantie wil de overheid scheepseigenaren verplichten een label aan te vragen. Later wordt van de scheepseigenaren stapsgewijs verlangd dat zij in een betere labelcategorie terechtkomen. Dat ze verduurzamen.
Welke schepen welke categorie moeten halen, wordt nog onderzocht. In een zogenoemde impact assessment wordt nagegaan aan welke scheepscategorie op welk moment een bepaald label kan worden opgelegd. Maar het doel staat al wel vast, een gemiddeld label B van de binnenvaartvloot in 2030. In het onderzoek wordt rekening gehouden met de specifieke kenmerken en eigenschappen van de schepen en nationale en internationale regelgeving.
Heijnen meldt dat de resultaten van het onderzoek in het laatste kwartaal van dit jaar bekend zijn.

Waterstof in binnenvaart
Naast het verplichten van het emissielabel wil de overheid het verduurzamen ook verder gaan stimuleren. Zo moet er in 2025 een subsidieregeling komen voor het gebruik van waterstof in de binnenvaart. Want hoewel het eerste waterstof aangedreven binnenvaartschip in mei van dit jaar al in de vaart kwam, is de onrendabele top nog te groot om dergelijke schepen op waterstof grootschalig uit te rollen. Dit bleek onder meer uit onderzoek van de Centrale Commissie voor de Rijnvaart. Daarin werd geconcludeerd dat ‘waterstof essentieel is in de energietransitie voor de binnenvaart, maar dat dit zonder publieke financiering niet van de grond komt’.

De subsidie moet uiteindelijk leiden tot het bereiken van een omslagpunt waarna het aantal schepen verder kan groeien zonder subsidie. Dat zou volgens de staatssecretaris kunnen via pay-per-use oplossingen. Dit houdt in dat binnenvaartschepen worden uitgerust met een elektrische aandrijflijn die wordt aangedreven door een brandstofcel. De voor de brandstofcel benodigde waterstof wordt opgeslagen in een container. Via het ‘pay per use’-systeem kan varen op waterstof betaalbaar worden gemaakt voor binnenvaartschippers. Met als doel emissieloos varen.

Emissierechten
Naast de twee eerder genoemde maatregelen, wil de overheid vanaf 2027 de binnenvaart ook onder het nieuwe Europese emissiehandelssysteem ETS2 laten vallen. ‘Dit betekent dat ook voor brandstof die wordt uitgeslagen tot verbruik in de binnenvaartsector, emissierechten dienen te worden afgedragen’, schrijft Heijnen. ‘Deze maatregel komt de uitvoerbaarheid ten goede en kan een belangrijke rol spelen bij het verduurzamen.’
Omdat de impact van de maatregel op de binnenvaartsector nog onzeker is, gaat de ministerie dit laten onderzoeken. (Foto Infrastructuur en Waterstaat / Martijn Beekman)

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.