NIJMEGEN De luchtkwaliteit aan de Nijmeegse Waalkade is sinds kort live te volgen op internet. Op de website van Luchtmeetnet is onder meer de uitstoot van fijnstof (PM 10 en PM 2.5) te volgen.

Om de luchtkwaliteit te kunnen meten, heeft de gemeente Nijmegen acht zogenoemde snuffelpalen langs de Waalkade geplaatst. Het moet de gemeente onder meer inzicht geven in de uitstoot van emissies door de binnenvaart.

Milieuzone
In december vorig jaar kwam de gemeente Nijmegen met het nieuws dat het onderzoek heeft gedaan naar het instellen van een milieuzone voor het wegverkeer in de hele gemeente. In de meeste steden geldt een dergelijke milieuzone alleen in het centrum. Maar zelfs een gemeentebrede milieuzone bleek niet voldoende. Ook de scheepvaart op de Waal moest schoner om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren en aan de doelstellingen te kunnen voldoen om de hoeveelheid roet in de lucht te verminderen. Want de Waal bij Nijmegen levert als een van de drukst bevaren stukken rivier van Europa volgens de gemeente Nijmegen veel luchtverontreiniging op.
Uit het onderzoek bleek dat de uitstoot van roet in het wegverkeer de komende vijf jaar met zo’n 60% daalt, maar de verwachting is dat de uitstoot in de binnenvaart amper vermindert. En qua uitstoot van roet is de binnenvaart inmiddels verantwoordelijk voor een hoeveelheid die vergelijkbaar is met de totale uitstoot van het wegverkeer in heel Nijmegen. De gemeente concludeerde dan ook dat alle vervuilende bronnen, dus ook de scheepvaart, moeten worden aangepakt.

Verborgen vervuiler
In de keizerstad langs de Waal woedde al menig discussie over de vervuilende scheepvaart op de rivier. De uitstoot van roet zou de luchtkwaliteit in de stad geen goed doen. Eind september stond de binnenvaart in het Duurzaamheidscafé zelfs als een van de ‘verborgen vervuilers’ als thema op de agenda. Maar op de bijeenkomsten werden appels met peren vergeleken. De op gasolie varende binnenvaart, werd vergeleken met de op zware stookolie varende zeevaart. Voorzitter Rob van Reem van de afdeling ZON van Koninklijke BLN-Schuttevaer trad uiteindelijk ten strijde en schoof aan om ‘het gegoochel met cijfers’ te ontkrachten.

Kijk live mee op de website

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid.

Volg ons op Twitter en Facebook

NIJMEGEN De binnenvaartsector heeft samen met minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat donderdag 12 april tijdens het internationale congres Ports & the City in Nijmegen de Declaration of Nijmegen ondertekend. Hiermee verklaart de sector de komende jaren alles uit de kast te halen om sneller te vergroenen. Het doel is concurrerend blijven met weg- en spoorvervoer, en 20 procent minder CO2-uitstoot in 2030.

De binnenvaart heeft een fikse voorsprong als je hun CO2-uitstoot vergelijkt met die van vrachtwagens en treinen. Om deze voorsprong te behouden moeten binnenvaartschepen omschakelen naar nog schonere motoren en brandstoffen,’ aldus minister Van Nieuwenhuizen. ‘Een schip gaat ’40 jaar mee, een vrachtwagen wordt na 6 of 7 jaar al vervangen door een nieuwe. De sector heeft dus geen tijd te verliezen om de omslag naar nieuwe schonere technologie te maken. De Declaration of Nijmegen is daarvoor een mooi startpunt.’

In de Declaration of Nijmegen, een initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in nauwe samenwerking met European Green Capital Nijmegen, spreken overheden, havens, logistieke bedrijven en verladers af dat zij versneld het scheepsvervoer verduurzamen. Op dit moment stoot de binnenvaart jaarlijks zo’n 2,1 Megaton uit, in 2030 moet dat teruggebracht zijn tot maximaal 1,7 Megaton. Dat is een besparing van 20 procent, wat gelijkstaat aan de uitstoot van bijna 50.000 huishoudens. Deze doelstelling wordt ook in het nog te sluiten Klimaat- en Energieakkoord opgenomen. In 2050 moet de binnenvaartsector klimaatneutraal zijn.

Driestappenplan
De Declaration legt vast dat de deelnemende partijen werken volgens een driestappenplan: via haalbaarheidsonderzoek en demonstraties naar praktijkpilots, en als stap drie opschaling. Tot eind 2020 vindt de grensoverschrijdende verkenning plaats naar duurzame binnenvaartoplossingen. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar emissies, maar ook naar de aandrijflijn en alternatieve en hernieuwbare brandstoffen. Uit de voorgestelde oplossingen gaat de sector een aantal commercieel haalbare ideeën uitwerken in publiek-private pilots. Succesvolle pilots zullen op grote schaal worden ingezet. Afhankelijk van de gekozen oplossing kan de datum van opschaling eerder of later zijn.

Nu al
Doordat juist nu al grote logistieke bedrijven zich aansluiten bij de Declaration kan al op korte termijn een flinke reductie in CO2-uitstoot worden gehaald. De deelnemende verladers wegen vanaf nu deze uitstoot mee bij hun keuze voor transportmiddelen en kiezen zo eerder voor het minst vervuilende alternatief. Dit geeft een extra impuls aan de vervoerders in de binnenvaartsector om duurzame investeringen te doen om zo een interessanter alternatief voor de verladers te worden. (Foto Erik van Huizen)

CUIJK De gemeente Nijmegen gaat geen milieuzone instellen voor de scheepvaart op de Waal. Vorige week berichtten diverse binnenvaartmedia dat Nijmegen de eerste stad in Nederland zou zijn die een milieuzone voor de scheepvaart zou instellen, maar dit blijkt fakenieuws. De gemeente ontkende woensdag 27 december op de jaarvergadering van de afdeling Zuid Oost Nederland (ZON) van BLN Koninklijke Schuttevaer in Cuijk de eventuele plannen hiervoor. Rijkswaterstaat gaf te kennen dat een dergelijke milieuzone überhaupt niet mogelijk is.

In de keizerstad langs de Waal woedde de laatste maanden al menig discussie over de vervuilende scheepvaart op de rivier. De uitstoot van roet zou de luchtkwaliteit in de stad geen goed doen. Eind september stond de scheepvaart in het Duurzaamheidscafé zelfs als een van de ‘verborgen vervuilers’ als thema op de agenda. Maar op de bijeenkomsten werden appels met peren vergeleken. De op gasolie varende binnenvaart, werd vergeleken met de op zware stookolie varende zeevaart. ZON-voorzitter Rob van Reem trad ten strijde en schoof aan om ‘het gegoochel met cijfers’ te ontkrachten.

Milieuzone
Onlangs kwam de gemeente Nijmegen zelf met het nieuws dat het onderzoek heeft gedaan naar het instellen van een milieuzone voor het wegverkeer in de hele gemeente. In de meeste steden geldt een dergelijke milieuzone alleen in het centrum. Maar zelfs een gemeentebrede milieuzone bleek niet voldoende. Ook de scheepvaart op de Waal moest schoner om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren en aan de doelstellingen te kunnen voldoen om de hoeveelheid roet in de lucht te verminderen. Want de Waal bij Nijmegen levert als een van de drukst bevaren stukken rivier van Europa volgens de gemeente Nijmegen veel luchtverontreiniging op.
Uit het onderzoek bleek dat de uitstoot van roet in het wegverkeer de komende vijf jaar met zo’n 60% daalt, maar de verwachting is dat de uitstoot in de binnenvaart amper vermindert. En qua uitstoot van roet is de binnenvaart inmiddels verantwoordelijk voor een hoeveelheid die vergelijkbaar is met de totale uitstoot van het wegverkeer in heel Nijmegen. De gemeente concludeerde dan ook dat alle vervuilende bronnen, dus ook de scheepvaart, moeten worden aangepakt.

Rood gekleurde Waal
Senior adviseur luchtkwaliteit Henk Nijhuis van de gemeente Nijmegen kwam op de jaarvergadering van ZON in Cuijk nader uitleg geven over de plannen van de gemeente Nijmegen om de scheepvaart schoner te maken. Nijhuis toonde een kaart van de gemeente waarop duidelijk was te zien dat Nijmegen voldoet aan de wettelijke eisen qua luchtkwaliteit, behalve op de Waal. Die kleurde diep rood. ‘Er loopt gewoon een grote snelweg door de stad’, concludeerde Nijhuis dan ook. Hij riep de binnenvaart op mee te denken hoe de scheepvaart schoner kan worden gemaakt. Maar een milieuzone voor de scheepvaart op de Waal was volgens de senior adviseur nadrukkelijk niet de bedoeling van de gemeente. ‘Ik zou niet weten hoe we dat moeten regelen.’
Marleen Buitendijk van Koninklijke BLN-Schuttevaer maakte uiteindelijk een einde aan de discussie over de milieuzone op de Waal met de vraag aan de aanwezige RWS’ers of dit zo maar kan op wateren waar de Akte van Mannheim van toepassing is. Het antwoordt was een duidelijk ‘nee’.

Rookpluim
De leden van ZON zeiden zich vooral te ergeren aan de berichtgeving over de binnenvaart rond Nijmegen in bijvoorbeeld de Gelderlander en aan de manier van communiceren van de gemeente Nijmegen. Bij het bericht van vorige week toonde de gemeente namelijk een plaatje van een duwstel van Veerhaven waar op de duwboot net een stoot zwarte rook uit de pijp komt. Een ZON lid had een rekensommetje gemaakt om aan te tonen dat de duwboten echter een van de meest milieuvriendelijke manieren van vervoer zijn. Om met de 6.000 pk van de duwboot over de weg evenveel te kunnen vervoeren, zou volgens hem namelijk ruim 200.000 pk aan vermogen in vrachtwagens nodig zijn. Nijhuis probeerde zich nog te verweren met het excuus dat hij de naam van Veerhaven had weggehaald op de foto, maar dit kwam hem alleen op gelach uit de zaal te staan.
Volgens Nijhuis heeft de gemeente Nijmegen zelf al veel gedaan om de scheepvaart schoner te maken, zoals het aanleggen van walstroom, de differentiatie in haventarieven en het deelnemen aan het consortium Clean Inland Shipping. Daarin worden samen met diverse overheden, havens, universiteiten en brancheorganisaties uit West-Europa schonere technieken en brandstoffen gedemonstreerd en de milieueffecten in de praktijk bepaald om zo de binnenvaartsector te stimuleren tot verdere verduurzaming. Ook is de gemeente Nijmegen betrokken bij de besprekingen over de opbouw van een landelijk fonds voor de verduurzaming van de binnenvaart.

‘Rug tegen de muur’
Maar er is wat betreft Nijhuis nog meer nodig om de scheepvaart schoner te maken. Hij gaf toe geen deskundige op het gebied van de scheepvaart te zijn en toonde daarom een lijstje van het EICB met de meest kansrijke maatregelen om de binnenvaart te vergroenen. Op dit lijstje staat onder meer het toepassen van biodiesel tot 30% in blends, het varen op (bio)-LNG voor grootverbruikers en het besparen van energie. Ook wordt er een grote rol verwacht van 100% biodiesel, het varen op batterijen of waterstof, slimme schepen en autonoom varen.

Onderzoeker Ruud Verbeek van TNO steunde Nijhuis. Volgens hem blijft de binnenvaart ook na de nieuwe eisen van 2020 achterlopen op het wegvervoer. De uitstoot van NOx komt nog wel in de buurt van het wegvervoer, maar vooral de eisen voor de uitstoot van fijnstof liggen voor het wegverkeer nog vele malen hoger. En omdat de binnenvaart traag vernieuwt, zullen veel binnenvaartondernemers besluiten om hun motoren te laten reviseren.

Een binnenvaartondernemer in de zaal maakte Nijhuis en Verbeek nog fijntjes duidelijk dat de binnenvaart wel wil vergroenen, maar dat motoren die voldoen aan de nieuwste eisen nog steeds niet te koop zijn. Beide heren moesten dat beamen, maar wezen op de mogelijkheden voor een retrofit, waarvoor overigens nog geen officiële keuring is. ‘We staan met de rug tegen de muur’, concludeerde de schipper dan ook. Een collega wees de twee mannen nog op het feit dat er in het wegverkeer ook veel fijnstof vrijkomt door het slijten van de banden. Verbeek moest toegeven daar in zijn berekeningen geen rekening mee te hebben gehouden.

Roetnorm Nijmegen
De maatregelen in de scheepvaart en het wegverkeer in Nijmegen zijn nodig om de in oktober 2016 door de Nijmeegse gemeenteraad vastgestelde Nijmeegse norm voor het verminderen van de uitstoot van roet te halen. Deze norm houdt een vermindering van roet in van 40 procent in 2022 ten opzichte van 2014. En dat is volgens de gemeente hard nodig. ‘In Nederland leven we gemiddeld 13 maanden korter door luchtverontreiniging. Vuile lucht zorgt voor vijf procent van de ziektelast. Meest schadelijk zijn de ultrafijne deeltjes in rookgassen die via de longen tot in de bloedbaan doordringen. Het verminderen van roet in de lucht zorgt voor verlaging van negatieve gezondheidseffecten op inwoners van Nijmegen.’

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid.

Volg ons op Twitter en Facebook

NIJMEGEN De gemeente Nijmegen wil dat de binnenvaart gaat verduurzamen. Dat is nodig om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren en aan de doelstellingen te kunnen voldoen om de hoeveelheid roet in de lucht te verminderen. Enkel een milieuzone instellen voor het wegverkeer, blijkt onvoldoende.

De Waal bij Nijmegen is een van de drukst bevaren stukken rivier van Europa. En dit levert volgens de gemeente Nijmegen veel luchtverontreiniging op. Uit onderzoek blijkt dat de uitstoot van roet in het wegverkeer de komende vijf jaar met zo’n 60% daalt, maar de verwachting is dat de uitstoot in de binnenvaart amper vermindert. En qua uitstoot van roet is de binnenvaart inmiddels verantwoordelijk voor een hoeveelheid die vergelijkbaar is met de totale uitstoot van het wegverkeer in heel Nijmegen. De gemeente concludeert dan ook dat alle vervuilende bronnen, dus ook de scheepvaart, moeten worden aangepakt.

Maatregelen
Om de uitstoot van roet van de scheepvaart te verlagen, is de gemeente Nijmegen bezig met het ontwikkelen van maatregelen hiervoor. Zo wordt gedacht aan de aanleg van walstroom, het stimuleren van nageschakelde technieken zoals een roetfilter en het van het varen op LNG, het verlenen van een vergunning voor bunkeren van schepen met LNG en korting bieden op havengelden voor schone schepen. Maar de gemeente meldt deze maatregelen niet alleen te kunnen nemen. Daarvoor is meer samenwerking nodig met diverse partners in het stroomgebied van de Waal, de Rijn en de Maas.

De gemeente Nijmegen neemt al deel in het consortium Clean Inland Shipping samen met diverse overheden, havens, universiteiten en brancheorganisaties uit West-Europa. Daarin worden schonere technieken en brandstoffen gedemonstreerd en de milieueffecten in de praktijk bepaald om zo de binnenvaartsector te stimuleren tot verdere verduurzaming. Ook neemt de gemeente deel aan besprekingen over de opbouw van een landelijk fonds verduurzaming binnenvaart en staat zij open voor andere initiatieven. Samen met havengebonden bedrijven in de Kanaalhavens worden verdere maatregelen om duurzame binnenvaart te verkennen opgepakt, waaronder met de containerterminal BCTN.

Omdat het vergroenen van de scheepvaart ook een internationaal vraagstuk is, is de gemeente Nijmegen volgend jaar april gastheer van een groot internationaal congres over schone scheepvaart, het binnenhavencongres ‘Slimme en gezonde stad’.

Milieuzone
Maar niet alleen de scheepvaart is in Nijmegen aan de beurt om maatregelen te nemen, dat geldt ook wegvervoer. Nijmegen onderzoekt onder meer of het mogelijk is om als eerste gemeente in Nederland een milieuzone voor de hele gemeente in te stellen. ‘Door dat niet alleen te beperken tot het hart van het stadscentrum, waar al relatief weinig verkeer komt, kan de hele stad mee profiteren van gezondere leefomstandigheden. De gemeente wil samen met vertegenwoordigers van de transportsector, ondernemers- en bewoners(organisaties), brancheorganisaties en milieu- en gezondheidsorganisaties bekijken wat de mogelijkheden zijn en wat de beste manier is om een milieuzone in te voeren.’

Roetnorm Nijmegen
De maatregelen in de scheepvaart en het wegverkeer in Nijmegen zijn nodig om de in oktober 2016 door de Nijmeegse gemeenteraad vastgestelde Nijmeegse roetreductienorm te halen. Deze norm houdt een vermindering van roet in van 40 procent in 2022 ten opzichte van 2014. En dat is volgens de gemeente hard nodig. ‘In Nederland leven we gemiddeld 13 maanden korter door luchtverontreiniging. Vuile lucht zorgt voor vijf procent van de ziektelast. Meest schadelijk zijn de ultrafijne deeltjes in rookgassen die via de longen tot in de bloedbaan doordringen. Het verminderen van roet in de lucht zorgt voor verlaging van negatieve gezondheidseffecten op inwoners van Nijmegen.’ (Foto Erik van Huizen)

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid.

Volg ons op Twitter en Facebook

ZOETERMEER De Tweede Kamer debatteert woensdagmiddag over de vergroening in de binnenvaart. Verladersorganisatie evofenedex meldt voorafgaande aan het debat te gaan voor een vergroeningsfonds voor de binnenvaart. Alleen met een dergelijk fonds, waarin ook de overheid een financiële bijdrage levert, zijn schippers volgens de verladers in staat de noodzakelijke vergroening te realiseren.

‘De binnenvaartsector is gefragmenteerd, de investeringen om tot vergroening te komen zijn hoog en de terugverdientijd is lang’, stellen de verladers. ‘Zonder een vergroeningsfonds wordt de vergroeningsslag in deze zeer specifieke markt al snel een kaalslag, wat grote nadelige maatschappelijke gevolgen heeft. Het wordt dan nog lastiger de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen en bovendien neemt daardoor de congestie op de weg toe.’

Langere termijn contracten
Evofenedex ziet tegelijkertijd nog mogelijkheden die de sector wel zelf kan oppakken. Zo wordt het bijvoorbeeld makkelijker voor de binnenvaart om financiering te krijgen voor vergroeningsinvesteringen als handels- & productiebedrijven als opdrachtgever van het vervoer langere termijn contracten aangaan. Daarnaast ziet de ondernemersvereniging veel in on board monitoring van de uitstoot. ‘Als binnenvaartschippers structureel zicht krijgen op hun brandstofverbruik zullen zij zuiniger gaan varen en dus minder brandstof verbruiken. Minder verbruik betekent ook minder CO2 en andere schadelijke uitstoot.’

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid.

Volg ons op Twitter en Facebook

DEN BOSCH Inland terminal operator BCTN gaat een elektrisch varend containerschip bouwen, de Den Bosch Max 2.0. BCTN ontwikkelt het schip in samenwerking met Nedcargo, dat met de Gouwenaar 2.0 al een vergelijkbaar schip heeft varen.

De Den Bosch Max 2.0 wordt in oktober 2018 opgeleverd en vaart dan eerst nog dieselelektrisch. Het 90 meter lange en 11,5 brede containerschip kan 120 containers meenemen. Omdat de accumarkt een stormachtige ontwikkeling doormaakt, kan het schip volgens directeur Joop Mijland vanaf 2020 volledig elektrisch varen met deze sterke accu’s. ‘Uiteindelijk gaan we de dieselelektrische voorstuwing vervangen door de meest efficiënte brandstofcellen van waterstof en accu’s, zodat onze barges volledig elektrisch varen.’

Emissieloze terminal
De Den Bosch Max 2.0 gaat varen tussen de BCTN terminal in Den Bosch en de zeehavens Rotterdam en Antwerpen. Dit is de eerste terminal in het netwerk van BCTN die vanaf volgend jaar 100% emissieloos gaat werken. BCTN doet dit door de aanschaf van zonnepanelen, het installeren van windmolens en het elektriseren van het equipment. Na de terminal in Den Bosch gaat BCTN de terminal in Nijmegen ook verder verduurzamen. ‘In 2018 is Nijmegen Green Capital en dat is voor BCTN een perfect moment om de terminals te profileren als duurzame bedrijven.’

BCTN is eerder dit jaar als enige terminal in het achterland gewaardeerd met de tweede Lean & Green Star. ‘Dit is een duidelijke erkenning voor bedrijven die een evidente bijdrage leveren aan de vermindering van de CO2-footprint te verminderen. Inmiddels is BCTN volop bezig met het behalen van derde Lean & Green Star status.’

Green savings
Volgens BCTN is transport per binnenvaartschip energiezuinig en levert het een CO2-reductie van 20 tot 40 procent ten opzichte van vervoer per vrachtwagen. ‘Daarnaast levert het een concrete bijdrage aan de filedruk op de snelwegen.’

Jaarlijks publiceert BCTN de CO2-footprint van transporten. In het eerste kwartaal van 2017 heeft BCTN mede door deze aanpak, in totaal 33.292 vrachtwagenkilometers bespaard. Die besparing wil BCTN in de toekomst nog verder laten toenemen onder meer door in afstemming met de rederijen, steeds beter de export- en importstromen op elkaar af te stemmen, waardoor er minder lege kilometers gemaakt worden.’

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid.

Volg ons op Twitter en Facebook