MAINZ De binnenvaart is vaak nog te kwetsbaar, sluit niet altijd goed aan op andere vormen van transport en de beschikbare capaciteit wordt onvoldoende benut. Binnenvaart is als voor de hand liggende transportvorm dus niet altijd even vanzelfsprekend. En daar moet wat betreft minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur verandering in komen.

‘Het is belangrijk dat de binnenvaartsector, samen met de partners van de Rijncorridor, laat zien klaar te zijn voor een centrale rol in multimodaal goederentransport’’, zei de minister onlangs tijdens een digitale deelname aan de Landenconferentie Rijn. ‘De Europese Green Deal wil een flinke boost geven aan multimodaal transport van goederen binnen de Europese Unie ten einde bereikbaarheid te versterken en milieudruk te verminderen.’

Meer transport van de weg naar het water, en over spoor, is wat betreft de minister een antwoord daarop. ‘En de Rijncorridor heeft hiervoor de beste papieren. Wat Brussel hier zoekt is een sterke gezamenlijke propositie van de Rijnlanden. Hiervoor is een gezamenlijk antwoord op de fysieke knelpunten noodzakelijk. Het is ook een antwoord op de Nieuwe Zijderoute, waarmee China een steeds dominantere mondiale positie opeist.

Uitdagingen
Als de Rijnlanden vinden dat de Rijncorridor één van de belangrijkste goederencorridors van Europa is, moet volgens Van Nieuwenhuizen ‘gewerkt blijven worden aan een gezamenlijke visie op de toekomstige ontwikkeling van deze belangrijke rivier’. Zo moet een gezamenlijk antwoord worden gevonden in kansen, uitdagingen en grote vraagstukken.

Een van de uitdagingen zijn de gevolgen van klimaatverandering. ‘De hete en droge zomers in Europa hebben, samen met de bodemerosie een onmiddellijk effect op de bevaarbaarheid van de Rijn. Bij lage waterstanden kunnen binnenvaartschepen minder meenemen, en soms überhaupt niet varen. Deze effecten van het veranderende klimaat hebben ook hun weerslag op de fysieke gesteldheid van bruggen, sluizen, kanalen, en op kabels en leidingen die in de rivier liggen.’

Erosie en laagwater
Bodemerosie is een ander vraagstuk wat de minister aanstipte in haar toespraak. ‘Op sommige plaatsen in de Rijn daalt de bodem door erosie met drie tot vier centimeter per jaar. In Nederland brengt de stuurgroep Integraal Riviermanagement alle knelpunten en noodzakelijke oplossingen en maatregelen in kaart. Het bodemknelpunt bij de harde laag bij Nijmegen wordt binnenkort door middel van een pilot aangepakt.

Laagwater vormt volgens de minister inmiddels eveneens een serieus probleem. Perioden van droogte en perioden van hevige regenval vragen grote flexibiliteit van de rivieren en van de bijbehorende infrastructuur. ‘Ook Duitsland moet dan ook werk maken van de Rijnverdieping, van de Abladeoptimierung.’

De minister laat zelf onderzoek doen naar de mogelijkheden om de sluiscapaciteit bij Grave en Weurt te vergroten, om de verbinding tussen Maas, Rijn en Waal te versterken. ‘Daarmee wordt het waterwegennet robuuster en beter ingericht op grote veranderingen van de waterstanden.’

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

ROTTERDAM Ondanks de extra investeringen in vaarwegen roept het Centraal Overleg Vaarwegen (COV) het kabinet op meer geld te investeren in de bevaarbaarheid van de Waal. Door bodemerosie en verzanding voldoet de Waal niet meer aan de normen voor bevaarbaarheid die de Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR) stelt.

De aanpak van de ‘harde laag’ bij Nijmegen is vertraagd en blijft daarmee een groot knelpunt voor de scheepvaart. ‘Het verbeteren van de bevaarbaarheid van de Waal vraagt structurele investeringen en dient versneld aangepakt te worden’, stellen Koninklijke BLN-Schuttevaer, het Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart, de Vereniging van Waterbouwers en Evofenedex. Jaarlijks wordt 50% van het totale grensoverschrijdende goederenvervoer over de Waal en Rijn vervoerd naar het achterland. Daarmee is deze internationale corridor van cruciaal belang voor de Nederlandse economie.

Op de Maas ondervindt de scheepvaart regelmatig lange wachttijden bij de enkelsluis in Grave. Het COV roept het kabinet op om wanneer de stuw gerenoveerd wordt in 2025 ook de schutcapaciteit uit te breiden zodat de Maas een volwaardig alternatief kan zijn voor de Waal ten tijde van droogte.

Blij
Het kabinet investeert de komende 5 jaar € 20 miljard in een Nationaal Groeifonds voor investeringen die bijdragen aan economische groei. Het COV is blij dat de regering vanuit dit fonds en het steunpakket voor corona investeert in de vaarweginfrastructuur. ‘De ‘natte’ infrastructuur in Nederland is verouderd en dient op veel plaatsen gerenoveerd of vernieuwd te worden om ook in de toekomst de voordelen van vervoer over water optimaal te kunnen benutten. Naast investeren in aanleg en deugdelijk beheer en onderhoud roept het COV op om ook te investeren in kennis en deskundig personeel bij Rijkswaterstaat. Er is extra personeel nodig om de waterbouwkundige werken aan te besteden en in de uitvoering te begeleiden.’

Het COV adviseert het Rijk ook gebruik te maken van de middelen die Europa, vanuit het Europees Herstel Fonds, vrijmaakt voor infrastructuur.

Zwaar achterstallig onderhoud
De brancheorganisaties kunnen de urgentie van deugdelijk beheer en onderhoud van de Nederlandse vaarwegen niet genoeg benadrukken. ‘Dagelijks heeft de binnenvaart te maken met de effecten van zwaar achterstallig onderhoud, welke is doorgeslagen op de fundamentele elementen van de nautische kunstwerken. Dit zorgt ervoor dat er continue storingen zijn bij sluizen met als gevolg ongeplande stremmingen van korte en langere duur. Niet alleen heeft dit gevolgen voor de binnenvaartondernemingen, maar ook voor de havenbedrijven, de verladers en de havens zelf in relatie tot bereikbaarheid.’

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.

UTRECHT De afvoer van de Maas is, ondanks een korte afvoerpiek als gevolg van neerslag, zeer laag en zal naar verwachting de komende twee weken ook laag blijven. Dit blijkt uit de droogtemonitor van de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW).

Op de Maas zijn de peilen opgezet en wordt zo veel mogelijk water vastgehouden. Door de lage Maasafvoer ondervindt de scheepvaart hinder. Dit betekent oplopende wachttijden bij het schutten omdat Rijkswaterstaat op een aantal locaties nu waterbesparend schut. De wachttijd kan op die locaties daarom oplopen tot twee uur. Ondanks de lage afvoer op de Maas is de situatie beheersbaar. De stuwen Roermond, Belfeld en Grave zijn extra afgedicht om het weg lekken van water te voorkomen.

Afvoer Rijn
De afvoer van de Rijn is in de eerste week van september 2020 gestegen tot 1780 m3/s. Sinds begin september is de afvoer aan het dalen. Ook voor de komende periode wordt een verdere daling verwacht. We zakken tot ongeveer 1000 m3/s. Dat is laag voor de tijd van het jaar maar het is niet ongebruikelijk. Het betekent wel dat schippers die varen op de Rijntakken minder lading mee kunnen nemen. Rijkswaterstaat publiceert minst gepeilde diepten zodat de scheepvaart kan anticiperen op de hoeveelheid lading die meegenomen kan worden. (Foto Erik van Huizen)

Lees ook: Digitale oplossingen om beter om te gaan met laagwater

Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid. Volg ons op Twitter en Facebook.