STRAATSBURG Eén van de grote uitdagingen voor de binnenvaart voor de komende jaren is het op een grotere schaal op de markt toepassen van innovaties. Innovaties beperken zich nu nog te vaak tot enkele schepen. Dat constateert de Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR) in haar laatste marktobservatie voor de binnenvaart.
‘Op verschillende plaatsen worden innovatieve projecten gelanceerd en de nieuwe schepen die in de vaart worden gebracht, laten zien dat deze sector wel het een en ander in zijn mars heeft’, schrijft de CCR. ‘Dit geldt zeker voor de passagiersvaart, waar ongeveer een kwart van de nieuwe schepen die in 2016 te water werden gelaten, aangedreven wordt met diesel-elektrische motoren. Ofschoon er dus wel degelijk aan innovatie gedaan wordt, beperken de innovatie zich tot enkele, individuele schepen. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de diverse innovatieve maatregelen om in de binnenvaart de emissies te reduceren.’
De CCR constateert ook dat de binnenvaartvloot ‘vrij oud’ is. Drogeladingschepen hebben een gemiddelde leeftijd van 50, tankschepen van 39 jaar. ‘De benuttingsgraad van de vloot ligt nog steeds rond de 55 tot 85%, al naar gelang het type schip, en ligt daarmee nog steeds onder het niveau dat voor de economische crisis werd waargenomen. De omzet in de sector wordt sterk beïnvloed door de fluctuerende vrachtprijzen.’
Vloot krimpt
De Europese binnenvaartvloot kromp vorig jaar met 2,8%. Zowel in de tankvaart als de drogelading daalde het totaal aantal schepen en het tonnage. Het tonnage per schip blijft nog wel toenemen. Uit de marktobservatie blijkt eveneens dat het vervoer over de Rijn vorig 
jaar met 3% tot 5% steeg. Vooral het vervoer over water van containers, afval en chemische producten over de Rijn steeg met procenten. Hetzelfde geldt voor de staalnijverheid aan de Boven-Donau, waar een grotere bedrijvigheid het vervoer van ertsen en staalproducten over de Donau aanzienlijk bevorderde.
Het voorgaande jaar heeft volgens de CCR echter ook laten zien dat de binnenvaartactiviteit niet alleen afhangt van de algemene economische context. ‘Ook de conjuncturele ontwikkeling binnen de sector kan een grote invloed hebben. De Franse binnenvaart ondervond bijvoorbeeld de negatieve gevolgen van de slechte oogsten in de zomer van 2016. Ook de vaaromstandigheden spelen een belangrijke rol en de vaart op de Rijn en de Donau kreeg zowel aan het einde van 2015 als 2016 te kampen met laagwater. De staat van onderhoud en de capaciteit van de infrastructuur van de binnenvaarwegen spelen ook een rol voor de kwaliteit en betrouwbaarheid van de vervoersprestatie van de binnenvaart.’
Positief
De CCR verwacht voor de nabije toekomt een stijging in het vervoer van goederen in het algemeen en voor de binnenvaart in het bijzonder. ‘De Europese Unie toont sinds 2013 een zij het beperkte, maar toch gestage economische groei en in 2016 is het BBP in de 
eurozone dan ook gestegen met 1,7%. Deze economische omstandigheden zullen, in het licht van de industriële productie en de groei van de handel, naar verwachting in de nabije toekomst positief blijven.’
Het binnenvaartvervoer heeft nog steeds een intermodaal aandeel van 6% van het totale goederenvervoer in de Europese Unie. Dit aandeel ligt op bijna 40% in landen met een dicht waterwegennet met grote vaarwegen en goede verbindingen met zeehavens zoals Nederland. Vervoer door de binnenvaart heeft daardoor volgens de CCR een groeipotentieel. ‘Het vindt plaats binnen een multimodale context en met name innovatie biedt mogelijkheden om een efficiëntere aansluiting op andere vervoersdragers tot stand te brengen, de concurrentiekracht te verhogen en de
milieuvriendelijkheid te verbeteren.’
Binnenhavens
Binnenvaarthavens zijn volgens de CCR ‘van cruciaal belang voor de ontwikkeling van de binnenvaart’. ‘Zij zijn, net als de zeehavens, de plaatsen waar de binnenvaart aansluit op andere vervoersdragers. Een goede haveninfrastructuur en het promoten van binnenvaartvervoer door havens kan een belangrijke positieve bijdrage vormen in de verdere ontwikkeling van deze vervoerswijze. Door de activiteiten van de binnenvaarthavens nader onder de loep te nemen, kan vastgesteld worden wat de tendensen en specialisaties in de afzonderlijke havens zijn, waardoor ook een beter inzicht kan worden verkregen in de verschillende initiatieven van de havens om de binnenvaart te bevorderen.’
Aqualink is dé vereniging van watergebonden bedrijven in Oost-Nederland. Meld u nu aan als lid.